Blauwgespikkelde pijlstaartrog

Beschrijving van de blauwgespikkelde pijlstaartrog

Leefgebied

De blauwgespikkelde pijlstaartrog komt voornamelijk voor in de Indische Oceaan. Bij Australië leeft hij in de ondiepe tropische wateren vanaf de koraalriffen bij de Ningaloo-kust van West-Australië tot aan Bundaberg in Queensland. Verder komt hij voor vanaf zuidelijk Afrika tot aan de Rode zee en rond de Salomonseilanden ten oosten van Papoea-Nieuw-Guinea.

Habitat

Blauwgespikkelde pijlstaartroggen komen vooral voor rond koraalriffen in ondiepe wateren van het continentaal plat, variërend van gematigde tot tropische zeeën. Ze geven de voorkeur aan gebieden met zandige of sedimentaire bodems waarin ze zichzelf kunnen ingraven en waar ze verschillende soorten ongewervelde dieren eten. Ze zijn echter ook waargenomen rond koraalpuin en scheepswrakken. Ze komen meestal voor op een diepte van 20-25 meter. 

Uiterlijk

Blauwgespikkelde pijlstaartroggen zijn kleurrijke pijlstaartroggen met opvallende, grote, helderblauwe vlekken op hun ovale, langwerpige groen- tot geelachtige lichaam. De onderkant is ook gelig, maar met witte vlekken.

Ze kunnen een diameter van ongeveer 25 cm bereiken, maar er zijn ook exemplaren aangetroffen met een diameter van wel 95 cm. Ze wegen ronde de 30 kg hoewel het zwaarste exemplaar dat gevonden is, 45 kg woog.

De staart loopt taps toe en kan gelijk of iets korter zijn dan de lichaamslengte. Aan het puntje van de staart bevindt zich een scherpe, giftige stekel waarmee ze vijanden kunnen aanvallen. De staart is gemakkelijk te herkennen aan de blauwe strepen langs de zijkanten.

De mond bevindt zich samen met de kieuwen aan de onderkant van het lichaam. In de mond bevinden zich twee platen, die worden gebruikt voor het kraken van de schelpen van krabben, garnalen en weekdieren.

Wetenswaardigheden

• Ter camouflage kunnen ze de intensiteit van de opvallende blauwe markeringen regelen. 
• Ze kunnen prooien vinden door middel van elektroreceptie.

Voedsel in de natuur

Blauwgespikkelde pijlstaartroggen hebben zeer verschillende eetgewoontes. Tijdens vloed migreren ze in groepen naar ondiepe plekken om zich te goed te doen aan wormen, garnalen, heremietkreeften en kleine vissen. Bij eb trekken ze zich terug in spleten in het koraalrif in de oceaan, meestal alleen om zich te verstoppen.

Ze eten verschillende soorten prooien, zoals beenvisachtigen, krabben, garnalen, borstelwormen en andere ongewervelde bodemdieren. Omdat de mond zich aan de onderkant van het lichaam bevindt, wordt het voedsel gevangen door de prooi met hun lichaam tegen de bodem te drukken. Het voedsel wordt vervolgens naar de mond geleid door het lichaam over de prooi te manoeuvreren.

Ze kunnen hun prooi detecteren via elektroreceptie. De neusgaten zijn gedeeltelijk bedekt met een brede, vlezige lob die zich uitstrekt tot de mond en bedekt is met speciale elektroreceptoren, de ampullen van Lorenzini. Hiermee kunnen elektrische velden gedetecteerd worden die door de prooi worden geproduceerd. Dit systeem kan niet alleen worden gebruikt om prooien te detecteren, maar kan ook worden gebruikt om roofdieren en soortgenoten te detecteren.

Gedrag

Blauwgespikkelde pijlstaartroggen leven alleen of in kleine groepen, meestal in ondiepe wateren boven riffen. Ze zijn nogal schuw en zwemmen meestal snel weg wanneer ze door duikers worden gestoord.

Wanneer ze worden bedreigd gebruiken ze hun stekel. Deze stekel is giftig en ligt in de lange, zweepachtige staart. Als de vis op de één of andere manier gestoord wordt, slaat hij met zijn staart heen en weer zodat de gifstekel geactiveerd wordt.

Ze zwemmen met behulp van de borstvinnen die het grootste deel van het ovale, schijfvormige lichaam vormen. Ze hebben spieren die over de gehele lengte van de vinnen te vinden zijn. Al deze spieren zijn actief, behalve bij lage snelheden, wanneer ze niet nodig zijn om het lichaam door water voort te bewegen.

Ze gebruiken elektroreceptie om met andere leden van hun soort te communiceren. Blauwgespikkelde pijlstaartroggen gebruiken hiervoor de ampullen van Lorenzini. Hiermee kunnen ze kleine elektrische impulsen in het water detecteren. Deze elektroreceptie wordt vaak gebruikt om leden van dezelfde soort te herkennen.

Predatie

De gevaarlijkste vijand van blauwgespikkelde pijlstaartroggen is de mens. De blauwgespikkelde pijlstaartrog is een populaire rog om in aquaria te houden. Maar ze zijn erg moeilijk om thuis in een aquarium te verzorgen.

Naast de mens zijn tuimelaars en hamerhaaien bekende predatoren. De hamerhaai gebruikt zijn kraakbeenachtige uitsteeksels aan de zijkant van de kop om zijn prooi vast te pinnen op de bodem terwijl hij happen neemt uit het lichaam. Door de pijlstaartrog vast te pinnen op de bodem kan de hamerhaai voorkomen dat hij wordt gestoken door de giftige stekel op de staart van de pijlstaartrog.

Voortplanting in de natuur

Blauwgespikkelde pijlstaartroggen hebben een ovovivipare voortplanting. Dit betekent dat het embryo zijn voedsel krijgt uit de dooier en dat de eieren in het lichaam van het vrouwtje blijven totdat ze uitkomen.

Tijdens de balts volgt het mannetje het vrouwtje vaak met zijn gevoelige neus dicht bij haar cloaca, op zoek naar een chemisch signaal dat het vrouwtje zal afscheiden. De balts bestaat meestal uit een soort knabbelen of bijten op de lichaamsschijf.

Tijdens de paring houdt het mannetje zijn tanden om het vrouwtje op haar plaats te houden. Het mannetje bevrucht het vrouwtje via inwendige bevruchting.

Het paarseizoen duurt meestal van het late voorjaar tot de zomer en de dracht kan variëren van 4 maanden tot een jaar.

De rog brengt bij een worp twee tot zeven levende jongen voort. Wanneer blauwgespikkelde pijlstaartroggen worden geboren, zijn ze lichtgrijs of bruin en hebben ze al blauwe vlekken. Deze patronen en markeringen zijn verschillend voor elk individu binnen een worp.

Bij de geboorte zijn de jonge pijlstaartroggen ongeveer negen cm lang. Wanneer ze uit het ei komen hebben ze een zachte staart welke omhuld is met een dunne laag huid om letsel bij de moeder tijdens de geboorte te voorkomen. De huid verdwijnt uiteindelijk en de staart wordt gebruikt als verdedigingsmiddel.

Bedreiging

Omdat er bij een worp slechts ongeveer zeven levende jongen worden geproduceerd, is deze soort erg kwetsbaar voor populatiedalingen als gevolg van overbevissing, verlies van leefgebied en de handel in huisdieren. Ze hebben ook een lange draagtijd, waardoor ze nog gevoeliger zijn voor een teruggang van de populatie.

Bronnen:

• Blauwgespikkelde pijlstaartrog. (2022, september 12). Wikipedia, de vrije encyclopedie. Opgehaald 14:34, november 11, 2023 van https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Blauwgespikkelde_pijlstaartrog&oldid=62822777.
• Miller, J. 2002. “Taeniura lymma” (On-line), Animal Diversity Web. Accessed November 11, 2023 at https://animaldiversity.org/accounts/Taeniura_lymma/
• Seite „Blaupunktrochen“. In: Wikipedia – Die freie Enzyklopädie. Bearbeitungsstand: 19. Juni 2023, 17:23 UTC. URL: https://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Blaupunktrochen&oldid=234752236 (Abgerufen: 11. November 2023, 18:26 UTC)

Taeniura lymma

Naam	Blauwgespikkelde pijlstaartrog
Klasse	Chondrichthyes (Kraakbeenvissen)
Orde	Myliobatiformes
Familie	Dasyatidae (Pijlstaartroggen
Geslacht	Taeniura
Soort	Taeniura lymma
Lengte	80 cm
Diameter borstschijf	25-35 cm
Staartlengte
Gewicht	30-45 kg
Paartijd	Laat voorjaar-zomer
Paringsinterval	Jaarlijks
Draagtijd	4-12 maanden
Geboorte
Geboortelengte	9-14 cm
Geboortegewicht
Aantal jongen	2-7 jongen
Geslachtsrijp	♂ schijfgrootte 20-21 cm, ♀ onbekend
Levensduur
Voeding	Wormen, garnalen, heremietkreeften en kleine vissen
Leefgebied	Indische Oceaan
Groep/solitair	Groep
Fokprogramma	ESB: Oceanário de Lisboa, Núria Baylina
CITES	Appendix II (04-02-1977)
EU Listing	Annex A (20-05-2023)
IUCN	Bedreigd (EN, 28-07-2020)