Driekielstraalschildpad

Beschrijving van de driekielstraalschildpad

Leefgebied

De driekielstraalschildpad is een relatief zeldzame soort, die alleen te vinden is in de stelsels van kreekjes en meertjes rond de rivieren de Indus en de Ganges in Pakistan, Noord-India, Bangladesh en Nepal.

De habitat bestaat uit grote rivieren, bosvijvers, sikkelvormige meren gevormd door afgesneden meanders en moerassige gebieden, bij voorkeur in helder, ondiep water met een overvloed aan waterplanten.

Uiterlijk

De driekielstraalschildpad is met zijn gestippelde huid en kenmerkend schild een opvallende verschijning. Hij is onmiddellijk herkenbaar aan de kleine oranje, crème of gele wigvormige markeringen op de bovenkant van het schild. Deze markeringen vervagen vaak naarmate ze ouder worden, wat betekent dat terwijl de jongen een fel patroon hebben, oudere dieren voornamelijk zwart van kleur zijn. De grote kop, nek en ledematen zijn donkerbruin of zwart en gedecoreerd met talrijke witte of gele vlekken. Het buikpantser (plastron) is geel met talrijke donkere stralen.

Een ander typisch kenmerk zijn de drie opstaande kielen op het rugschild die niet bestaan uit een opstaande kam maar uit vier, wat naar achteren wijzende stekelachtige bulten. Ook wordt deze soort vrij groot en kan bijna 40 centimeter worden. De staart blijft relatief klein in vergelijking met andere schildpadden.

Een mannetje kan van een vrouwtje worden onderscheiden door het holle buikpantser, (die van het vrouw is tamelijk plat) en een iets grotere en dikkere staart. Verder zijn de mannetjes iets kleiner dan vrouwtjes. Mannetjes wegen maximaal 5.2 kg en vrouwtjes maximaal 6 kg.

Voortbeweging

De driekielstraalschildpad heeft een korte staart en zwemvliezen ten behoeve van het zwemmen en het bewegen in moerassige gebieden.

Wetenswaardigheden

  •  Hoewel deze dieren voornamelijk in het water leven, gaan ze graag uitgebreid zonnebaden op het land

Voedsel in de natuur

De driekielstraalschildpad is een vleeseter die hoofdzakelijk kleine ongewervelde dieren, zoals slakken eet, waarvan de schelpen gemakkelijk gekraakt kunnen worden door zijn krachtige kaken, die voorzien zijn van rijen knobbels en randen. Hij eet ook kleine vissen en larven van amfibieën.

Voortplanting in de natuur

Vrouwtjes leggen twee keer per jaar eieren, in februari en oktober, net voor en vlak na het moessonseizoen. ’s Nachts gebruikt het vrouwtje haar sterke poten om een gat te graven, tot 18 centimeter diep, waarin 18 tot 30 eieren worden gelegd. Na ongeveer 74 dagen komen de felgekleurde jongen (die ongeveer 3,7 centimeter lang zijn) uit de eieren.

De maximale levensduur in gevangenschap bedraagt ongeveer 19 jaar.

Bedreiging

De belangrijkste bedreiging voor de driekielstraalschildpad is de algemene en grotendeels ongecontroleerde handel in zoetwaterschildpadden in Azië. De dieren worden gevangen en geëxporteerd naar voedselmarkten in China, hoewel ook lokaal in India deze schildpadden en hun eieren vaak worden gegeten.

Ook worden ze bedreigd door vernietiging van leefgebied, voornamelijk omdat overstromingsgebieden van rivieren worden gebruikt voor landbouw. Het verwijderen van waterplanten resulteert in een verlies aan schuilplaatsen, bodemerosie en een vermindering van de overvloed aan waterslakken, waarmee deze schildpad zich voedt. Verder beperken de constructies van dammen voor waterkrachtcentrales en andere barrières de trek van volwassen dieren naar hun broedplaatsen.

De driekielstraalschildpad wordt in zijn hele verspreidingsgebied beschermd door wetten en staat ook vermeld in Appendix I van het CITES, wat betekent dat internationale handel in deze soort verboden is. Ondanks deze maatregelen blijft illegale exploitatie voor de levensmiddelenindustrie een groot probleem.

De populaties lijken te hebben geprofiteerd van het toewijzen van verschillende beschermde gebieden in Noord-India, en er lopen verschillende fokprogramma’s in Europa, waaronder in dierentuinen in Nederland, Duitsland en Zweden en bij twee privélocaties in Duitsland en Oostenrijk. De populatie daalt echter nog steeds in zowel aantallen als in grootte van het verspreidingsgebied, en strengere maatregelen, met name om de ongebreidelde illegale handel in zoetwaterschildpadden te beheersen, zijn nodig om de toekomst van deze soort veilig te stellen.

Bronnen:

Geoclemys hamiltonii

NaamDriekielstraalschildpad
KlasseReptilia (Reptielen) 
OrdeTestudines (Schildpadden) 
OnderordeCryptodira (Halsbergers)
FamilieGeoemydidae
GeslachtGeoclemys
SoortGeoclemys hamiltonii
Grootte♂ 21 – 39 cm,  ♀ 20 – 40 cm
Gewicht♂ maximaal 5,2, ♀ maximaal 6 kg
Broedinterval2 x per jaar
VoortplantingstijdFebruari en oktober
Nest18 cm diep gat in de grond
Aantal eieren18 – 30 eieren
Embryonale ontwikkeling74 dagen
Geslachtsrijp6 – 8 jaar
Levensduur15 – 20 jaar in gevangenschap
Voeding in de natuurKleine ongewervelde dieren, zoals slakken eet, kleine vissen en larven van amfibieën
LeefgebiedIn stelsels van kreekjes en meertjes rond de rivieren de Indus en de Ganges in Pakistan, Noord-India, Bangladesh en Nepal. 
Groep/solitair 
Fokprogramma 
CITES Appendix I (01/07/1975)
EU Listing Annex A (04/02/2017)
IUCNBedreigd (EN, 14-03-2018)

Ontdek meer van zoo-dieren.nl

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Scroll naar boven