Kolenbranderschildpad

Beschrijving van de kolenbranderschildpad

Leefgebied

De kolenbranderschildpad komt in grote delen van tropisch Zuid-Amerika voor, in de landen Argentinië, Brazilië, Colombia, Frans-Guinea, Guinea, Nicaragua, Panama, Paraguay, Suriname, Trinidad en Venezuela. Hij is geïntroduceerd op de Caribische eilanden. De habitat bestaat uit vochtige steppen en graslanden niet ver van stroompjes water, want deze schildpad heeft wel vocht nodig. 

Ze leven in regenwouden, droge bossen met stekelplanten, gematigde bossen en savannegebieden. Ze geven de voorkeur aan dichtbeboste, vochtige habitats, maar ze vermijden modderige gebieden. Ze komen minder voor in open bossen met palmbomen, mangobomen en soortgelijke vegetatie.

Uiterlijk

De kolenbranderschildpad heeft een langwerpig, donkerbruin tot zwart schild met op iedere rugplaat een gele, vage vijfhoek. De schildrand is geel, op de kop en poten zijn onregelmatige, gele vlekken aanwezig. Bij jonge dieren zijn de gele vlekken op de kop en het schild groter. De schubben op de poten en de staart variëren in kleur van geel tot oranjerood. De schubben op de kop hebben brede randen en heldere kleuren.

Het rugschild kan 51 centimeter lang worden, maar meestal wordt het niet groter dan 35 tot 40 cm. De mannetjes zijn groter dan de vrouwtjes. Mannetjes hebben ook een langere staart dan vrouwtjes. Ze kunnen 5 kg zwaar worden.

Wetenswaardigheden

• Schildpadden zijn de enige reptielen zonder tanden. In plaats daarvan hebben ze scherpe, verhoornde randen aan de bek, net als vogels, waarmee ze hapklare brokken van het voedsel af kunnen snijden.
• De sekse van de jongen wordt bepaald door de omgevingstemperatuur.

Voedsel in de natuur

Tijdens het natte seizoen eten ze voornamelijk fruit en tijdens de droge periodes bloemen. Verder eten ze het hele jaar door dood en vers gebladerte, aarde, schimmels, stengels, zand, steentjes en aas. Het zand helpt bij de vertering van planten. Mannetjes eten meer fruit dan vrouwtjes.

Gedrag

Kolenbranderschildpadden zijn dagdieren die zich niet over grote afstanden verplaatsen. Tijdens de paring kan het mannetje kip-achtige ’toktok’ geluiden maken. Deze geluiden zijn bedoeld om een partner te lokken en om concurrenten weg te jagen.

Predatie

Eieren worden geroofd door teju’s (reptielen), neusberen, ratten en mangoesten. Jonge schildpadjes worden gegeten door grote hagedissen, slangen, grote soorten schildpadden, roofvogels, hoenders, krokodillen, katachtigen, opossums, vossen, navelzwijnen en verwilderde honden. 

Voortplanting in de natuur

Het paarseizoen loopt meestal van juni tot en met september. Vrouwtjes kunnen meerdere keren per seizoen eieren leggen. Ze maken in de grond een kolfvormig nest van ongeveer 20 cm diep. Het legsel bestaat uit 2 tot 15 bolvormige eieren. De ouders bekommeren zich niet meer om de eieren en de jongen. 

Na 117 tot 158 dagen komen ze uit. De sekse van de jongen wordt bepaald door de omgevingstemperatuur. Boven de 31 graden worden vrouwtjes geboren en bij een temperatuur lager dan 27 graden mannetjes. De jongen hebben bij de geboorte een schild van 39 tot 54 mm en wegen 22 tot 30 gram. Ze zijn direct al zelfstandig.

Kolenbranderschildpadden worden geslachtsrijp als het schild 20 tot 25 cm groot is, wat meestal het geval is als ze 5 jaar zijn.

Bedreiging

Kolenbranderschildpadden zijn nog niet geëvalueerd door het IUCN, maar bepaalde populaties gaan achteruit door verlies van leefgebied en de jacht. Ze zijn echter in veel natuurreservaten en nationale parken te vinden.

Bronnen:

• Animal Diversity Web: Kaur, K. 2011. “Chelonoidis carbonaria” (On-line), Animal Diversity Web. Accessed May 11, 2016 at https://animaldiversity.org/accounts/Chelonoidis_carbonaria/
• Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kolenbranderschildpad  Accessed May 11, 2016

Chelonoidis carbonarius

Naam	Kolenbranderschildpad
Klasse	Reptilia (Reptielen)
Orde	Testudines (Schildpadden)
Onderorde	Cryptodira (Halsbergers)
Familie	Testudinidae (Landschildpadden)
Geslacht	Chelonoidis
Soort	Chelonoidis carbonarius
Grootte	35-40 cm (max. 51 cm)
Gewicht	5 kg
Broedinterval	Meerdere keren per jaar
Paartijd	Juni-september
Nest	Kolfvormige kuil 20 cm diep
Aantal eieren	2-15 eieren
Broedtijd	117-158 dagen
Geslachtsrijp	5 jaar
Levensduur	49 jaar in gevangenschap
Voeding in de natuur	Fruit, bloemen, dood en vers gebladerte, aarde, schimmels, stengels, zand, steentjes en aas.
Leefgebied	Argentinië, Brazilië, Colombia, Frans-Guyana, Guyana, Nicaragua, Panama, Paraguay, Suriname, Trinidad en Venezuela.
Groep/solitair
Fokprogramma	–
CITES	Appendix II (02/01/2017)
EU Listing	Annex B ( 04/02/2017)
IUCN	–