Edelpapegaai

Beschrijving van de edelpapegaai

Leefgebied

De edelpapegaai komt van nature voor in Nieuw-Guinea, Indonesië en Noord-Australië. Er komen enkele ondersoorten voor, waarbij de subtiele verschillen in uiterlijk vooral te zien zijn bij de vrouwtjes. 

Edelpapegaaien bewonen oerwouden, gedeeltelijk beboste gebieden, boomsavannen en mangroven tot op hoogtes van 1000 meter. Ook brengen ze regelmatige bezoeken aan landbouwgebieden waar ze zich te goed doen aan de aldaar verbouwde gewassen, zoals maïs. Verder laten ze zich nog wel eens zien op plantages en in plantsoenen.

Uiterlijk

Het mannetjes en het vrouwtje hebben ongebruikelijke kleurverschillen. De lichaamslengte bedraagt 35 cm, de spanwijdte 90 cm en het gewicht 500 gram. 

Het mannetje is overwegend heldergroen met een gele tint op de kop. Hij heeft blauwe hoofdslagpennen en rode flanken en primaire dekveren. De staartveren zijn in het midden groen en meer naar buiten blauw. Het vrouwtje is overwegend rood met een donkere tint op de rug en de vleugels. De mantel en de dekveren zijn paars en de vleugelranden zijn blauw. De rand van de staart is aan de bovenkant oranjerood en aan de onderkant oranje met gele accenten.

De bovensnavel van het mannetje verloopt in kleur van oranje bij de basis tot geel aan de punt. De ondersnavel is zwart. De snavel van het vrouwtje is helemaal zwart. De bovensnavel van zowel manlijke als vrouwelijke jonge vogels verlopen van bruin bij de basis tot geel aan de punt.

Wetenswaardigheden

  • Het mannetjes en het vrouwtje hebben voor vogels ongebruikelijke kleurverschillen. 
  • Edelpapegaaien hebben een ongebruikelijk lang spijsverteringskanaal en hebben daarom veel vezels nodig.
  • Een vrouwtje paart met meerdere mannetjes en een mannetje met meerdere vrouwtjes.

Voedsel in de natuur

In hun leefgebied voeden ze zich in hoofdzaak met het vruchtvlees van diverse vruchten (bananen, papaja, vijgen). Verder bestaat de voeding uit nectar, bessen, zaden, noten en bloesems van vruchtdragende bomen en struiken. Regelmatig dringen ze maïsplantages binnen om zich daar tegoed te doen aan het rijpende maïs.

Predatie

Bekende predatoren zijn haviken en uilen. 

Gedrag

Buiten de broedtijd worden de vogels vaak alleen gezien of in kleine (familie) groepjes. Vrijwel nooit worden ze waargenomen in groepen van meerdere vogels.

Voortplanting in de natuur

Edelpapegaaien kunnen waarschijnlijk het hele jaar broeden, maar ze broeden voornamelijk van augustus tot september. Op Buru broeden ze in november en op de Salomonseilanden van april tot augustus.

Edelpapegaaien broeden in holtes in grote bomen in het regenwoud. Geschikte holtes zijn zeldzaam en het vrouwtje zal de gekozen nestplaats tegen andere vrouwtjes fel verdedigen. Het vrouwtje blijft bijna 11 maanden per jaar bij het nest waarbij ze die zelden verlaat. Ze vertrouwt erop dat meerdere mannetjes haar voedsel brengen waarbij de mannetjes het voedsel dan opbraken. 

Deze mannetjes vliegen soms wel tot 20 km om voedsel te kunnen brengen. Meestal zijn het per vrouwtje een stuk of vijf mannetjes die regelmatig voedsel komen brengen waarbij ze elkaar beconcurreren en allemaal de gunst van het vrouwtje willen verwerven om de vader van haar jongen te worden.

De vrouwtjes paren met meerdere mannetjes en de mannetjes vliegen van nest naar nest om meerdere vrouwtjes te bevruchten. Dit verklaart ook de kleuren van het vrouwtje en het mannetje. Het vrouwtje moet met haar rode kleur de aandacht van de mannetjes trekken en de groene kleur van de mannetjes werkt als een schutkleur wanneer ze aan het foerageren zijn.

In het nest worden 2 witte eieren gelegd die in 28 tot 30 dagen worden uitgebroed. De jongen vliegen na 11 weken uit. Na 2 tot 3 jaar zijn ze geslachtsrijp. In gevangenschap kunnen deze vogels 28 jaar worden.

Bedreiging

Edelpapegaaien hebben een groot verspreidingsgebied. De populatie neemt wel af, maar niet in hoog tempo. Ze zijn daarom door de IUCN geclassificeerd als “Niet bedreigd” 

Bronnen: 

Eclectus roratus

NaamEdelpapegaai
KlasseAves (vogels)
OrdePsittaciformes (Papegaaiachtigen)
FamiliePsittaculidae (Papegaaien van de Oude Wereld)
GeslachtEclectus
SoortEclectus roratus
Grootte35 cm
Spanwijdte 90 cm 
Gewicht 500 gram 
BroedintervalJaarlijks 
BroedperiodeAugustus to september. Op Buru in november en op de Salomonseilanden van april tot augustus.
NestBoomholte
Aantal eieren2 eieren 
Broedtijd28-30 dagen 
Uitvliegen11 weken
Geslachtsrijp2-3 jaar
Levensduur28 jaar in gevangenschap
Voeding in de natuurVruchtvlees van diverse vruchten (bananen, papaya, vijgen), nectar, bessen, zaden, noten en bloesems van vruchtdragende bomen en struiken, rijpende maïs.
LeefgebiedNieuw-Guinea, Indonesië en Noord-Australië 
Groep/solitairSolitair of kleine groepjes 
Fokprogramma
CITESAppendix II (12/01/2005)
EU ListingAnnex B (04/02/2017)
IUCNNiet bedreigd (LC)

Ontdek meer van zoo-dieren.nl

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Scroll naar boven