Heilige ibis

Beschrijving van de heilige ibis

Leefgebied

De heilige ibis komt voor in Sub-saharisch Afrika, Zuidoost-Irak en (vroeger) in Egypte. Doordat vogels uit gevangenschap zijn ontsnapt komen ze ook als exoot voor in Spanje, Italië, Frankrijk en de Canarische eilanden.

Ze leven in een breed scala van habitats, hoewel ze over het algemeen in de nabijheid van kusten, rivieren en beken worden aangetroffen. Van oorsprong leven ze in subtropische tot tropische gebieden, maar op plaatsen waar ze geïntroduceerd zijn komen ze ook in meer gematigde gebieden voor. Ze nestelen meestal op rotsachtige eilanden maar ook in steden en dorpen.

Uiterlijk

Heilige ibissen zijn 65 tot 75 cm lang, wegen gemiddeld 1530 gram en hebben een spanwijdte van 112 tot 124 cm. Ze hebben een lange nek en een lange, naar beneden gebogen, snavel.

Het zijn en overwegend witte vogels met uitzondering van een zwarte nek, zwarte poten, een kale, zwarte kop en donkere, blauwgroene vleugeluiteinden. De zwarte poten hebben een rode tint.  Beide seksen zien er hetzelfde uit, maar de jonge dieren zijn vuilwit.

Voortbeweging

Heilige ibissen vliegen vaak 10 kilometer om bij de voedselgebieden te komen.

Wetenswaardigheden

• In oude Egypte werden heilige ibissen vereerd als symbool van de god Thoth.

Voedsel in de natuur

Heilige ibissen foerageren in grote kolonies. Ze waden hierbij door ondiep water. Af en toe zoeken ze ook voedsel op land dicht bij het water. Ze eten voornamelijk insecten, spinnen, ringwormen, schaaldieren en weekdieren. Maar ze eten ook kikkers, reptielen, vissen, jonge vogels, eieren en aas. In meer gecultiveerde gebieden staan ze bekend om het eten van menselijk afval.

Gedrag

In het broedseizoen vormen heilige ibissen grote kolonies van 300 vogels. Ook het voedsel zoeken en rusten doen ze in kolonies. Ze foerageren in een groot gebied. Ze migreren, seizoensgebonden, tussen voedsel- en broedgebieden. 

Predatie

Bekende predatoren zijn grote roofvogels.

Voortplanting in de natuur

Heilige ibissen zijn monogame vogels die jaarlijks in grote kolonies broeden. De broedperiode loopt in Afrika van maart tot en met augustus en in Irak van april tot en met mei. Ze bouwen het nest, een platform van takken, in een boom of een struik.

De vrouwtjes leggen 1 tot 5 eieren (gemiddeld 2) die in 21 tot 29 dagen, zowel door het mannetje als het vrouwtje, worden uitgebroed. De eerste 7 tot 10 dagen nadat de jongen uit het ei zijn gekropen is er altijd één van de ouders bij de jongen. De jongen worden gevoerd met opgebraakt voedsel. Na 2 tot 3 weken verlaten de jongen het nest en vormen ze kolonies dicht bij de nestplaatsen. Ze worden dan nog wel één keer per dag door de ouders gevoerd.

Na 35 tot 40 dagen vliegen de jongen uit en na 44 tot 48 dagen verlaten ze de kolonie. Na 4 tot 5 jaar zijn ze geslachtsrijp. In het wild kunnen heilige ibissen 20 jaar worden.

Bedreiging

De heilige ibis heeft een groot verspreidingsgebied en daardoor alleen al is de kans op de status kwetsbaar (voor uitsterven) gering. De grootte van de wereldpopulatie is niet gekwantificeerd. Maar ondanks uitbreiding van het verspreidingsgebied als exoot, gaan de totale aantallen achteruit. Echter, het tempo van deze achteruitgang ligt onder de 30% in tien jaar (minder dan 3,5% per jaar). Om deze redenen staat deze ibis als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN. 

Bronnen:

• Animal Diversity Web: Ramsey, C. 2008. “Threskiornis aethiopicus” (On-line), Animal Diversity Web. Accessed May 10, 2016 at https://animaldiversity.org/accounts/Threskiornis_aethiopicus/
• Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Heilige_ibis  Accessed on 10 May, 2016.

Threskiornis aethiopicus

Naam	Heilige ibis
Klasse	Aves (vogels)
Orde	Pelecaniformes (Roeipotigen)
Familie	Threskiornithidae (Ibissen en lepelaars)
Geslacht	Threskiornis
Soort	Threskiornis aethiopicus
Grootte	65-75 cm
Spanwijdte	112-124 cm
Gewicht	1530 gram
Broedinterval	Jaarlijks
Broedperiode	Afrika: maart-augustus; Irak: april-mei
Nest	Platform van takken in bomen of struiken
Aantal eieren	1-5 eieren
Broedtijd	21-29 dagen
Uitvliegen	34-40 dagen
Geslachtsrijp	4-5 jaar
Levensduur	20 jaar in het wild
Voeding in de natuur	Vissen, kikkers, kleine zoogdieren, reptielen en kleinere vogels evenals insecten
Leefgebied	Sub-saharisch Afrika, Zuidoost-Irak
Groep/solitair	Grote broedkolonies
Fokprogramma	–
CITES	–
IUCN	Niet bedreigd (LC)