Kroeskoppelikaan

Beschrijving van de kroeskoppelikaan

Leefgebied

De kroeskoppelikaan komt niet voor in koude gebieden, maar kan voor korte periodes wel temperaturen onder het vriespunt aan. Hij leeft voornamelijk in zoetwatergebieden. Sommige kolonies komen echter ook in brak water voor. Ze hebben wateren nodig met een vrij grote hoeveelheid vis. Of het water helder is en hoe diep het water is, is niet van belang. De Kroeskoppelikaan overwintert in kustgebieden in zuidoost Europa, Turkije, Rusland, het Midden-Oosten en Azië. Tijdens de broedperiode komen deze vogels voor van Joegoslavië tot in China. Vroeger kwam de Kroeskoppelikaan ook in Nederland voor.

Uiterlijk

Het is een grote zwemvogel met relatief korte, stevige, grijze poten en een lange slanke nek. Het verendek is voornamelijk wit. De uiteinden van de vleugels zijn grijs. Achterop de kop staan de veertjes omhoog, vandaar de naam ‘Kroeskoppelikaan’. De pelikaan heeft een lange, licht oranje snavel. De onderkant van de snavel bestaat uit een zeer rekbare huid, waar veel bloedvaten door lopen. Ze worden ongeveer 160-180 cm lang en hebben een spanwijdte van 300-350 cm.

Voedsel in de natuur

Ze eten van nature alleen vis (voornamelijk karpers) en jagen alleen of in groepen. De samenstelling van het dieet hangt af van de aanwezigheid van prooidieren. Vissen van 3 tot 50 centimeter worden gegeten.

Gedrag

Kroeskoppelikanen komen samen in broedkolonies. Voor het vangen van voedsel gebruikt de pelikaan de rekbare huid onder de snavel. Hij schept namelijk zijn bek vol water en vis. Door het water weer uit de bek te laten stromen blijven de vissen over.

Voortplanting in de natuur

Ze hebben om te broeden en te rusten gebieden nodig die compleet geïsoleerd zijn van het vaste land en die omringd worden door water. Dit is ter bescherming tegen roofdieren en tegen verstoring. In februari komen ze samen in broedkolonies, maar het komt ook voor dat ze solitair broeden. Er worden grote, drijvende nesten gebouwd van waterplanten. Deze nesten zijn ongeveer een meter hoog en 60-70 cm in doorsnee. Er worden ongeveer 2-4 eieren gelegd. Na circa 32 dagen komen de eieren uit. De jongen zijn dan kaal en krijgen na een tijdje witte donsveren. Na 11 tot 12 weken kunnen de jongen vliegen en na 100 tot 105 dagen zijn ze zelfstandig.

Bedreiging

De kroeskoppelikaan wordt bedreigd door verlies en verkleining van het leefgebied, exploitatie, verstoring door mensen, Land/water vervuiling en jacht en vervolging.

Bronnen

• IUCN: BirdLife International. 2016. Pelecanus crispus. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T22697599A90354089. https://www.iucnredlist.org/species/22697599/122838534 Downloaded on 20 November 2011.
• Zodiac Animals

Pelecanus crispus

Naam	Kroeskoppelikaan
Klasse	Aves (vogels)
Orde	Pelecaniformes (Roeipotigen)
Familie	Pelecanidae (Pelikanen)
Geslacht	Pelecanus
Soort	Pelecanus crispus
Grootte	160 – 180 cm; spanwijdte: 300 – 350 cm
Gewicht	10 – 13 kg
Paartijd	Februari – april
Broedinterval	1 x per jaar
Broedtijd	32 dagen
Nest	Grote, drijvende nesten gebouwd van waterplanten
Geboorte	Maart – april
Gewicht eieren	120 – 195 gr.
Aantal eieren	1 – 6 eieren, gemiddeld 2
Uitvliegen	12 weken
Geslachtsrijp	3 – 5 jaar
Levensduur	Tot 35 jaar in de natuur
Voeding in de natuur	Vis (voornamelijk karpers)
Leefgebied	Overwintert in kustgebieden in zuidoost Europa, Turkije, Rusland, het Midden-Oosten en Azië. Tijdens de broedperiode komen deze vogels voor van Joegoslavië tot in China
Groep/solitair	In broedkolonies
Fokprogramma	EEP: POZNAN, Piotr Cwiertnia, 1995
CITES	Appendix I (29/07/1983)
EU Listing	Annex A (04/02/2017)
IUCN	Bijna bedreigd (NT, 1-10-2017)