Rijstvogel

Beschrijving van de rijstvogel

Leefgebied

De rijstvogel komt oorspronkelijk uit Java en Bali in Indonesië en mogelijk ook Madura (een eiland voor de noordoostelijke kust van Java). Deze vogel is echter op grote schaal geïntroduceerd en leeft nu in veel delen van de wereld zoals Azië, Australië, Afrika en Noord-Amerika.

Rijstvogels waren voor de jaren 1960 algemeen voorkomende vogels op Java en Bali. Ze leven in dorpen, steden, gebieden met rijstbouw, graslanden, savannebossen en bossen langs de kusten zoals de mangrovebossen. Ze komen voor tot op een hoogte van 500 meter, maar worden soms waargenomen tot 1500 meter.

Uiterlijk

De rijstvogel heeft een zwarte kop met witte wangen en een rood snaveltje. De bovenzijde en borst zijn blauwgrijs en hij heeft een zwarte staart. De buik is lichtgrijs met een roze tint. De rijstvogel heeft een totale lengte van 14 tot 15 centimeter. Het mannetje en vrouwtje zijn vrijwel identiek.

Voedsel in de natuur

Van oorsprong at de rijstvogel al wilde rijst. Door de uitgebreide verbouwing van rijst op Java en Bali is rijst het hoofdvoedsel van deze vogel geworden. Hieraan heeft hij ook zijn naam te danken. Maar hij eet ook kleine zaden van grassen en bloeiende planten en soms insecten.

Gedrag

De rijstvogel is waargenomen in zwermen van wel honderd vogels.

Voortplanting in de natuur

In het natuurlijk verspreidingsgebied van deze vogel vindt de voortplanting plaats van februari tot augustus met een piek in april en mei. Het nest bestaat uit een losjes gebouwde structuur van gedroogd gras. Het wordt gebouwd onder daken en dakranden van gebouwen in steden en dorpen of in de struiken en boomtoppen in de meer landelijke gebieden.

Een legsel bestaat meestal uit 4 of 7 eieren die door beide ouderdieren worden uitgebroed. Het broeden begint meestal nadat 3 tot 4 eieren zijn gelegd. Na 14 komen de eieren uit en na 28 tot 32 dagen vliegen de jongen uit. Ze worden dan nog gedurende een week of twee in afnemende mate door beide ouderdieren gevoerd en begeleid. Na ongeveer drie maanden hebben de jongen hun volwassen kleuren. Ouderdieren in goede conditie kunnen per seizoen meerdere legsels grootbrengen. Na 5 tot 6 maanden zijn ze geslachtsrijp.

Rijstvogels worden 5-7 jaar oud.

Bedreiging

De massale jacht op deze vogel voor de siervogelhandel, die in de jaren 1960 tot 1970 een hoogtepunt beleefde, heeft geleid tot een enorme daling in aantallen. Ook de elders verwilderde populaties staan bloot aan de jacht en vangst voor de siervogelhandel of blijven klein en breiden zich niet uit. Om deze redenen staat de rijstvogel als kwetsbaar op de Rode Lijst van de IUCN. Maar ook het gebruik van pesticiden bij de verbouw van rijst in de jaren 60 heeft geleid tot een afname van deze vogels.

Wereldwijd bestaat de populatie uit waarschijnlijk 2500 tot 10000 vogels. De rijstvogel staat in de Appendix II van de CITES-overeenkomst waardoor de handel in wilde vogels gebonden is aan speciale vergunningen.

Bronnen: 

Lonchura oryzivora

NaamRijstvogel
KlasseAves (vogels)
OrdePasseriformes (Zangvogels) 
FamilieEstrildidae (Prachtvinken)
GeslachtLonchura (Padda)
SoortLonchura oryzivora (Padda oryzivora)
Grootte man14 – 15 cm
Grootte vrouw14 – 15 cm
Spanwijdte
Gewicht man24.8 gram
Gewicht vrouw24.8 gram
PaartijdFebruari tot augustus met een piek in april en mei
BroedintervalMeerdere legsels per seizoen
Broedtijd14 dagen
NestLosjes gebouwde structuur van gedroogd gras. Onder daken en dakranden van gebouwen in steden en dorpen of in de struiken en boomtoppen in de meer landelijke gebieden.
GeboorteFebruari tot augustus
Gewicht eieren
Aantal eieren4 – 7 eieren
Uitvliegen28 – 32 dagen
Geslachtsrijp man5 – 6 maanden
Geslachtsrijp vrouw5 – 6 maanden
Levensduur5 – 7 jaar
VoedingRijst, kleine zaden van grassen en bloeiende planten en soms insecten
LeefgebiedOorspronkelijk Java en Bali en mogelijk ook Madura. Op grote schaal geïntroduceerd in veel werelddelen van Azië tot Australië, Afrika en Noord-Amerika.
Groep/solitairZwermen tot 100 vogels
Fokprogramma
CITESAppendix II (18/09/1997)
IUCNBedreigd (EN, 31-8-2020)

Ontdek meer van zoo-dieren.nl

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Scroll naar boven