Saruskraanvogel

Beschrijving van de saruskraanvogel

Leefgebied

De saruskraanvogel leeft in het noorden van India, Zuidoost-Azië en delen van Noord-Australië. Hij komt het meest voor in het noorden van India op de Ganges vlakte en in het oosten van de deelstaat Rajasthan in het noordwesten van India. Verder zuidwaarts komt hij minder voor.

Ze voelen zich thuis in grote agrarische gebieden met name in laaggelegen drassige gebieden en onder water staande rijstvelden. Er wordt echter aangenomen dat ze een voorkeur hebben voor draslanden boven de rijstvelden. Verder voelen ze zich thuis tussen vee, waar ze op kikkers en andere kleine dieren jagen die door het vee opgejaagd worden.

De vogels die in India leven hebben een voorkeur voor open draslanden, droge graslanden, akkers, moerassen en meren, terwijl de groepen in Zuidoost-Azië en Australië tijdens het broedseizoen een voorkeur hebben voor droge savannes met tijdelijke meren en buiten het broedseizoen voor open draslanden en door de mens gemaakte onder water staande akkers. Door de vernietiging van natuurlijk leefgebied zijn de vogels in India voor hun broedgebieden echter steeds meer aangewezen op de rijstvelden.

Uiterlijk

Saruskraanvogels zijn de grootste vliegende vogels met een maximale stahoogte van 1,8 m. De spanwijdte kan maximaal 2,5 m bedragen en ze wegen 5 tot 12 kg. Het verenkleed is lichtgrijze van kleur met donkergrijze plekken aan de uiteinden van de vleugels. Het meest opvallende kenmerk is de helderrode kleur van de kop en de bovenkant van de hals. Bovenop de kop hebben ze, net als achter het oog, een witte vlek. De snavel is wit tot lichtgrijs van kleur en de lange poten zijn lichtrood. Mannetjes en vrouwtjes zien er hetzelfde uit, maar de mannetjes zijn groter.

Volwassen vogels en jongen kunnen worden onderscheiden door de kleur.  Juvenielen die minder dan vier maanden oud zijn, hebben een roestbruine nek en kop terwijl de volwassenen vogels een rode kop hebben met bovenop een kale plek.

Wetenswaardigheden

  • Saruskraanvogels zijn de grootste vliegende vogels.

Voedsel in de natuur

Broedparen foerageren het liefst in natuurlijke draslanden, maar af en toe eten ze ook in natte rijstvelden en graanvelden. Zo eten ze ook van sojabonen- en komkommergewassen. Verder eten ze ook aquatische gewervelde en ongewervelde dieren zoals insecten, hagedissen en weekdieren. 

Gedrag

Saruskraanvogels zijn de minst sociale soort kraanvogels. Vooral tijdens het nestelen zijn ze erg beschermend en agressief tegenover indringers. Hierdoor worden ze als een territoriale soort beschouwd. Afgezien van het territoriale gedrag tijdens het broeden leven deze vogels buiten het broedseizoen samen in grote kolonies waarbinnen ze foerageren en slapen.

Broedparen blijven dicht bij gebieden met veel water. Niet-broedende paren leven in grote groepen in draslanden. Hierdoor is veel interactie tussen de vogels wat de kans verhoogd op het vinden van een geschikte partner.  De grootte van deze kolonie is afhankelijk van de oppervlakte van de draslanden.

Anders dan de meeste andere kraanvogelsoorten heeft deze soort zich vrij goed aan de mens aangepast.

Predatie

Jakhalzen en kraaien hebben het voorzien op zowel de eieren als volwassen vogels en hun jongen. Ook wilde honden jagen op de eieren en de jonge vogels. Verder worden ze bedreigd door de mens door de jacht en het rapen van eieren.

Voortplanting

Er wordt aangenomen dat saruskraanvogels partners voor het leven vormen, maar er is hier weinig onderzoek naar gedaan.

Tijdens de balts dansen kraanvogels om de aandacht te trekken van een partner en om indruk te maken. Het dansen gebeurt door vogels van alle leeftijdtijden waarbij jonge vogels reeds de motorische vaardigheden ontwikkelen voor dit baltsgedrag.

De paar- en broedperiode valt meestal samen met het regenseizoen, tussen de maanden juni en oktober. Maar als de omstandigheden gunstig zijn, kunnen ze het hele jaar door broeden. De paartjes bouwen enorm grote nesten in de draslanden. Deze nesten zien eruit als eilanden omdat ze zijn gebouwd van riet en gras en ongeveer twee meter hoog boven het wateroppervlak uitsteken. Soms worden er ook nesten in droge graslanden gebouwd. Het legsel bestaat meestal uit 2 tot 3 eieren hoewel legsels van slechts één ei ook voorkomen. De broedtijd bedraagt 26 tot 35 dagen. De jonge vogels zijn direct nadat ze uitgebroed zijn in staat om de ouders te volgen.

Saruskraanvogel-ei
Saruskraanvogel-ei
Author: Didier Descouens.
License: CC BY-SA 4.0

Beide ouders verzorgen en voeren de jongen tot ze het juveniel stadium voorbij zijn maar de jongen zijn na een paar dagen ook al in staat om zelfstandig te eten. De jonge vogels blijven tot ongeveer half november bij hun ouders, wanneer ze uitvliegen als ze 2 tot 2½ maand oud zijn. De ouders dwingen hun kroost dan om uit de buurt van het nest te blijven en om zelf een partner te vinden. Meestal wordt er maar één jong met succes grootgebracht.

Saruskraanvogels zijn na 2 tot 3 jaar geslachtsrijp en worden 30 tot 40 jaar hoewel er ook meldingen zijn van exemplaren die 80 jaar oud zijn geworden.

Bedreiging

De IUCN heeft deze vogelsoort geclassificeerd als “kwetsbaar”. Kraanvogels zijn vaak het slachtoffer van de stroperij en de landbouw. Meststoffen die de vogels binnen krijgen hebben al wat slachtoffers gekost. Er is uitgebreid onderzoek verricht aangaande de instandhouding van saruskraanvogels. De beste manier om deze kraanvogelsoort te beschermen lijkt om zo zuinig mogelijk om te gaan met het ontginnen van natuurlijk draslanden.

Bronnen:

Antigone antigone

NaamSaruskraanvogel
KlasseAves (vogels)
OrdeGruiformes (Kraanvogelachtigen)
FamilieGruidae (Kraanvogels)
GeslachtAntigone
SoortAntigone antigone
Stahoogte1,15 – 1,67 m
Spanwijdte2,2 – 2,5 m
Gewicht manGem. 6,5 kg
Gewicht vrouwGem. 5,5 kg
PaartijdVoornamelijk juli-september
BroedintervalJaarlijks
Broedtijd26 – 35 dagen
NestGrote nesten van riet en gras
GeboorteVoornamelijk juli-oktober
Gewicht eieren240 gram
Aantal eieren1 – 3 eieren
Uitvliegen2 – 2½ maand
Geslachtsrijp2 – 3 jaar
Levensduur30 – 40 jaar
Voeding in de natuurPlanten, insecten, hagedissen en weekdieren
LeefgebiedNoord-India, Zuidoost-Azië, delen van Noord-Australië.
Groep/solitairKolonies
Fokprogramma
CITESAppendix II (01/08/1985)
IUCNKwetsbaar (VU)

Ontdek meer van zoo-dieren.nl

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Scroll naar boven