Alpaca

Beschrijving van de alpaca

Leefgebied

De alpaca leeft op de hoogvlakten van Ecuador, Bolivia, Chili en vooral Peru, met name de hoogvlakte van het Titicacameer in de districten Puno, Cusco en Arequipa. De alpaca gedijt het beste op een hoogte van 4400-5300 meter waar een geringe luchtvochtigheidsgraad heerst. Daarentegen geeft hij wel de voorkeur aan zachte, vochtige grond voor zijn gevoelige pootjes, met mals gras en veel poelen om zich in te wentelen.

Uiterlijk

Alpaca’s zijn de kleinste gedomesticeerde kameelachtigen. Het gewicht van een volwassen alpaca varieert van 55 tot 65 kg. De kop-romp lengte bedraagt 120 tot 225 cm, de staartlengte varieert van 15 tot 25 cm en de schouderhoogte van 90 tot 130 cm. Ze hebben een slank lichaam en een lange hals. Het hoofd is klein en de oren zijn groot en puntig.

Alpaca’s hebben een lange vacht die vaak tot aan de grond reikt. Deze vacht komt voor in meer dan 22 erkende kleuren van wit tot zwart en bruin. Bontgekleurde dieren zijn veel zeldzamer. De alpaca wordt dan ook voornamelijk gehouden voor de wol. Door kruising met de vicuña is de kwaliteit van de wol sterk verbeterd. Er zijn twee verschillende typen, welke enkel in de wol verschillen. De Huacaya heeft een zachte licht krullende vacht en de Suri heeft lange dikke lokken. Het scheren gebeurt jaarlijks.

De tanden van alpaca’s groeien steeds door. In het wild slijten deze door het eten. Volwassen mannetjes krijgen zowel in de bovenkaak als in de onderkaak kiezen van meer dan 3 cm die gebruikt worden om te vechten. Bij de vrouwtjes zijn deze kiezen minder goed ontwikkeld.

Wetenswaardigheden

• Tot voor kort werd gedacht dat de alpaca verwant is aan de lama, maar recent onderzoek toont aan dat hij in feite verwant is aan de vicuña en dus in het geslacht Vicugna hoort.
• De tanden van alpaca’s groeien steeds door die in het wild slijten door het eten. 
• Volwassen mannetjes krijgen zowel in de boven- als onderkaak vechtkiezen van meer dan 3 cm.
• Alpaca’s worden ook ingezet tegen vossen, omdat ze niet wegrennen maar in de aanval gaan.

Voedsel in de natuur

Alpaca’s zijn echte grazers. Hun voedsel bestaat dan ook voornamelijk uit grassen.

Gedrag

Alpaca’s zijn sociale dieren. Ze leven in kuddes die niet alleen uit alpaca’s bestaan maar vaak ook uit andere soorten zoals lama’s, geiten en schapen. Onderzoek wijst uit dat er een hiërarchische sociale rangorde in een kudde aanwezig is.

De alpaca wordt in de hoge Andes als huisdier gehouden. Maar ze worden ook ingezet tegen vossen, omdat alpaca’s niet wegrennen maar in de aanval gaan om hun groep te beschermen.

Predatie

Mogelijke predatoren zijn gedomesticeerde honden, Andesvossen, Andescondors, poema’s, colocolo-katten, bergkatten, coyotes en wolven.

Voortplanting in de natuur

Alpaca’s kunnen het hele jaar door paren. Door een chemische stof in het sperma van het mannetje wordt de ovulatie op gang gebracht. Deze vindt 24 uur na de paring plaats. Zodra een vrouwtje drachtig is wil ze niet meer gedekt worden. Tien dagen na het werpen kunnen de vrouwtjes weer drachtig worden.

Meestal werpen de vrouwtjes in het regenseizoen, van december tot maart, na een draagtijd van elf maanden. Ze krijgen per worp meestal 1 jong wat 8 tot 9 kg weegt. Na 6 to 8 maanden worden de jongen gespeend. Na de geboorte likken alpaca’s hun jongen niet schoon. Ook de placenta raken ze niet aan. Het vrouwtje houdt het pasgeboren jong goed in de gaten maar benadert het pas als het is opgestaan. De moeder laat het jong dan voor het eerst drinken. Als het jong de uier niet goed kan vinden zal de moeder het jong helpen door een andere houding aan te nemen. De mannetjes blijven tijdens het werpen op afstand.

Vrouwtjes zijn na 12 tot 15 maanden geslachtsrijp. Bij de mannetjes is dat na 30 tot 36 maanden. Een alpaca wordt gemiddeld 20 jaar oud. In de natuur worden ze vaak niet ouder dan 5 tot 10 jaar.

Bedreiging

Na de komst van de Spaanse veroveraars naar Zuid-Amerika, verminderde de populatie alpaca’s erg sterk en werden ze verjaagd naar hooggelegen gebieden. Alpacas en lama’s werden vervangen door schapen en geiten die uit Europa werden ingevoerd. Tegenwoordig worden de alpaca’s niet meer bedreigd. Een ruwe schatting gaat ervan uit dat er in de Andes meer dan 3,5 miljoen alpaca’s leven.

Bronnen

• Alpaca (dier). (2021, juli 3). Wikipedia, de vrije encyclopedie. Opgehaald 08:33, juli 3, 2021 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Alpaca_(dier).
• Animal Diversity Web: Castillo-Ruiz, A. 2007. “Lama pacos” (On-line), Animal Diversity Web. Accessed March 24, 2016 at https://animaldiversity.org/accounts/Lama_pacos/

Vicugna pacos (Lama pacos)

Naam	Alpaca
Klasse	Mammalia (Zoogdieren)
Orde	Cetartiodactyla (Walvissen en evenhoevigen)
Familie	Camelidae (Kameelachtigen)
Geslacht	Vicugna
Soort	Vicugna pacos (Lama pacos)
Grootte	120 – 255 cm
Schofthoogte	90 – 130 cm
Gewicht	55 – 65 kg
Paartijd	Het hele jaar door
Paringsinterval	1 keer per jaar
Draagtijd	11 maanden
Nest	–
Geboorte	Meestal in het regenseizoen van december tot maart
Geboortegewicht	8 – 9 kg
Aantal jongen	1
Spenen	6 – 8 maanden
Geslachtsrijp ♂	30 – 36 maanden
Geslachtsrijp ♀	12 – 15 maanden
Levensduur	5-10 jaar in het wild, 20 jaar in gevangenschap
Voeding	Grassen
Leefgebied	De hoogvlakten van Ecuador, Bolivia, Chili en vooral Peru, met name de hoogvlakte van het Titicacameer in de districten Puno, Cusco en Arequipa.
Groep/solitair	Sociale dieren die in kuddes leven.
Fokprogramma	–
CITES	–
EU Listing	–
IUCN	–