Bamboemaki

Beschrijving van de bamboemaki

Leefgebied

De bamboemaki komt alleen voor op het eiland Madagaskar voor de kust van Zuid-Afrika. Deze ondersoort wordt alleen gevonden in de papyrus- en rietbedden rondom het meer Lac Alaotra, gelegen in het centraal-oostelijke deel van Madagaskar. Ze leven daar voornamelijk in de zuidwestelijke hoek van het meer, hoewel een kleine, geïsoleerde populatie ook aan de noordelijke kust leeft.

Uiterlijk

Qua grootte is er weinig verschil tussen mannetjes en vrouwtjes, maar de vrouwtjes worden iets groter. De bamboemaki weegt iets meer dan een kilo. Ze hebben speciale voortanden, waarschijnlijk omdat ze bamboe eten. Ze hebben een wollige, dichte donker grijsbruine vacht, en lichter gekleurd op de onderkant. Het hoofd is rond, de snuit stomp en de oren zijn kort.

Ge kop-romplengte bedraagt 38 tot 40 cm en de staart is 39 tot 41 cm lang. De mannetjes wegen ongeveer 1.4 kg en de vrouwtjes 1.6 kg.

Voortbeweging

De klauwende handen en voeten en lange staart, die gebruikt wordt om in balans te blijven, zorgen ervoor dat de bamboemaki zich goed kan bewegen in zijn oeverhabitat. 

Het is de enige makisoort die kan zwemmen

Wetenswaardigheden

  • Bamboemaki’s zijn echte boomdieren die een speciale tactiek toepassen om aan hun belager te ontsnappen. Eerst springen ze van tak tot tak, laten zich dan ineens op de grond vallen en vluchten vervolgens weg door het dichte struikgewas. 
  • Dit is de enige primaat die zich heeft aangepast om in riet- en papyrusbedden te leven.

Voedsel in de natuur

De bamboemaki’s eet de stam van de bamboe, maar ook de bladeren, grassen, zaden en fruit. 

Gedrag

Bamboemaki’s zijn over de gehele dag verspreid actief. Na een rustpauze volgt een actieve periode. Deze rustpauzes en perioden van activiteit zijn onafhankelijk van het tijdstip van de dag en kunnen zowel overdag als ’s nachts plaatsvinden.

Bamboemaki’s leven in kleine gemengde groepen van 2 tot 9 dieren (gemiddeld 3 tot 5 ) of in paren. Het aantal mannetjes en vrouwtjes zijn vaak gelijk binnen een groep. Meestal is het sociale systeem zeer complex. De dieren vlooien elkaar, zowel met de handen als met de tanden. Deze manier van elkaar verzorgen draagt bij tot het versterken van de onderlingen band tussen te dieren.

Ze kennen een hele reeks aan geluiden, voornamelijk om hun de groepsleden te waarschuwen voor roofdieren of om te communiceren met nabijgelegen groepen. Ook hebben maki’s geurklieren, waarmee ze geursporen achterlaten. De leefgebieden worden verdedigd door het maken van geluiden, dreigende houdingen en door geursporen.

Predatie

De maki’s zijn de belangrijkste prooi voor de fossa. Jonge dieren worden soms gegrepen door grotere roofvogels en boa’s.

Voortplanting in de natuur

Bamboemaki’s die in paarverband leven zijn monogaam. De in groepen levende soorten niet, en mannetjes vechten dan met elkaar om te mogen paren met het vrouwtje in oestrus. Meestal paren uiteindelijk alle mannetjes in een groep met het vrouwtje, maar één dominant mannetje is meestal de vader van de meeste jongen.

De draagtijd duurt tussen de vier en vijf maanden. Bamboemaki’s maken, in tegenstelling tot andere makisoorten, een nest. In dat nest worden de jongen geboren. Meestal krijgen ze één jong maar tweelingen komen regelmatig voor. De moeder draagt de jongen pas na een paar dagen op de buik. Ook dat wijkt af van andere maki’s die hun jong direct dragen. Na ongeveer zes dagen begint een jong de omgeving te verkennen en na drie weken kan het al lopen en springen. De jongen worden na 10 tot 24 weken gespeend

Mannetjes zijn geslachtsrijp wanneer ze 3 jaar zijn en vrouwtjes vanaf 2 jaar. In de natuur worden bamboemaki’s 12 tot 18 jaar.

Bedreiging

Bamboemaki’s worden ernstig bedreigd door hun erg kleine leefgebied en gespecialiseerde habitat. Het gebied rond Lac Alaotra is het grootste gebied in Madagaskar dat is ontwikkeld voor de rijstteelt en uitgestrekte gebieden van hun habitat worden verbrand en gedraineerd om plaats te maken voor rijstvelden.

Daarnaast wordt het riet zelf geoogst voor producten zoals matten, visvallen, schermen en afrasteringen.

Doordat driekwart van het leefgebied van de bamboemaki in de afgelopen twintig jaar is verdwenen, zijn er nog maar 400 van deze dieren over.

De soort wordt ook bedreigd door de jacht zowel voor hun vlees als voor de handel in huisdieren. Soms worden opzettelijk branden gesticht om de vluchtende maki’s richting jagers te sturen.

Conservatie

Lac Alaotra werd in 2003 uitgeroepen tot Ramsar-site met als doel de biodiversiteit en het drasland-ecosysteem te behouden en er zijn ook plannen om een strikte beschermingszone voor dit gebied te creëren.

Bewustmakingscampagnes richten zich op de voordelen van het behoud van habitats voor de mensen rond het meer, en een regionale visserijconventie verbiedt moerasverbranding en de jacht op maki’s.

De bamboemaki wordt beschermd tegen internationale handel doordat deze in bijlage I van het CITES staat vermeld.

Er zijn momenteel kleine fokprogramma’s in gevangenschap in verschillende instellingen, waaronder bij de Durrell Conservation Trust in Jersey.

De zeer beperkte aard van de verspreiding van deze soort betekent echter dat het van vitaal belang is dat een deel van zijn habitat wordt beschermd om te voorkomen dat nog een ander lid van de unieke fauna van Madagaskar verloren gaat.

Bronnen:

  • IUCN: Andriaholinirina, N., Baden, A., Blanco, M., Chikhi, L., Cooke, A., Davies, N., Dolch, R., Donati, G., Ganzhorn, J., Golden, C., Groeneveld, L.F., Hapke, A., Irwin, M., Johnson, S., Kappeler, P., King, T., Lewis, R., Louis, E.E., Markolf, M., Mass, V., Mittermeier, R.A., Nichols, R., Patel, E., Rabarivola, C.J., Raharivololona, B., Rajaobelina, S., Rakotoarisoa, G., Rakotomanga, B., Rakotonanahary, J., Rakotondrainibe, H., Rakotondratsimba, G., Rakotondratsimba, M., Rakotonirina, L., Ralainasolo, F.B., Ralison, J., Ramahaleo, T., Ranaivoarisoa, J.F., Randrianahaleo, S.I., Randrianambinina, B., Randrianarimanana, L., Randrianasolo, H., Randriatahina, G., Rasamimananana, H., Rasolofoharivelo, T., Rasoloharijaona, S., Ratelolahy, F., Ratsimbazafy, J., Ratsimbazafy, N., Razafindraibe, H., Razafindramanana, J., Rowe, N., Salmona, J., Seiler, M., Volampeno, S., Wright, P., Youssouf, J., Zaonarivelo, J. & Zaramody, A. 2014. Hapalemur alaotrensis. The IUCN Red List of Threatened Species 2014: e.T9676A16119362. https://www.iucnredlist.org/species/9676/182236363 Accessed on 03 September 2018.
  • Arkive: https://www.arkive.org/alaotran-gentle-lemur/hapalemur-alaotrensis/ Accessed on 3 September 2018
  • Cites: https://www.speciesplus.net/#/taxon_concepts/5077/legal Accessed 3 September 2018

Hapalemur alaotrensis

NaamBamboemaki
KlasseMammalia (zoogdieren)
OrdePrimates (Primaten)
FamilieLemuridae (Maki’s)
GeslachtHapalemur (Halfmaki’s)
SoortHapalemur alaotrensis
Kop-romplengte38 – 40 cm
Staartlengte39 – 41 cm
Gewicht man1350 gram
Gewicht vrouw1550 gram
PaartijdApril – oktober
Paringsinterval1 x per jaar
Draagtijd4 – 5 maanden
NestNest
GeboorteSeptember – februari
Geboortegewicht45 gram
Aantal jongen1 – 2
Spenen10 – 24 weken
Geslachtsrijp man3 jaar
Geslachtsrijp vrouw2 jaar
Levensduur12 – 18 jaar in de natuur
VoedingBamboe stam, maar ook de bladeren, grassen, zaden en fruit
LeefgebiedOp Madagaskar rondom het meer Alaotra
Groep/solitairMonogame familiegroepen van gem. 3 – 5 dieren
FokprogrammaEEP: JERSEY, Louise Bestwick, 1997
CITESAppendix I (01/07/1975)
EU-ListingAnnex A (01/07/1975)
IUCNErnstig bedreigd (CR)

Ontdek meer van zoo-dieren.nl

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Scroll naar boven