Berberaap

Beschrijving van de berberaap

Leefgebied

De berberaap of magot is de enige makaak die buiten Azië voorkomt en de enige apensoort die in Europa in het wild leeft, namelijk op de rots van Gibraltar waar een populatie van dertig tot veertig dieren kunstmatig in stand wordt gehouden. De legende gaat dat zolang er apen op de rots leven, Gibraltar in handen blijft van de Britten. De Britten doen er dus alles aan om ervoor te zorgen dat de apen op de rots blijven.

De berberaap kwam vroeger voor van Marokko tot Libië en Egypte, maar komt nu alleen nog maar voor in de cederbossen van het Atlasgebergte in Marokko en Algerije, tot 2000 meter hoogte. Ook wordt hij aangetroffen in eikenbossen en op begroeide rotshellingen.

Er zijn fossielen van de soort in Europa aangetroffen, die erop duiden dat de soort in het Pleistoceen in Europa voorkwam. Waarschijnlijk stierf de soort aan het einde van de Pleistoceen in Europa uit en is de populatie op Gibraltar later ingevoerd. De berberapen waren echter al aanwezig op de rots toen het in Britse handen viel, in 1704.

In 1763 werd ook een groep losgelaten in Duitsland. Deze deed het zeer goed, totdat hij door menselijke hand werd uitgeroeid in 1784.

Uiterlijk

De berberaap heeft, net als de meeste andere makaken, een kaal gezicht. Bij de berberaap is het gezicht roze. Het is een aap met een dikke okergrijze vacht, waarbij de kroon, handen en voeten een oranje kleur hebben, en het gezicht wordt omringd door donkere haren.

Hij heeft lange ledematen (beide ongeveer even lang) en korte, brede handen. De berberaap heeft, in tegenstelling tot de meeste andere makaken, geen staart. Dit zijn aanpassingen aan het leven op de grond: berberapen besteden meer tijd op de grond dan enige andere makaak.

Mannetjes zijn groter dan vrouwtjes. Een mannetje heeft een lichaamslengte van 65 tot 75 centimeter, een schouderhoogte tot 50 centimeter en een gewicht van 7 tot 10 kilogram. Een vrouwtje heeft een lichaamlengte van 55 tot 65 centimeter, een schouderhoogte tot 45 centimeter en een gewicht van 4 tot 7 kilogram.

Wetenswaardigheden

  • Berberapen hebben een kaal, roze gezicht.
  • Ze hebben wangzakken waarin ze voedsel kunnen opslaan.
  • Volgens een legende blijft, zolang er apen op de rots leven, Gibraltar in handen van de Britten.

Voedsel in de natuur

De Berberaap is een dagdier en een omnivoor. Hij eet vooral zaden als eikels, maar ook knoppen, gras, bladeren, knollen, bloemen, paddenstoelen, bast en korstmossen staan op zijn dieet. Hij eet ook dierlijk materiaal, van insecten tot vogels, waarbij vooral rupsen een belangrijk onderdeel van zijn dieet vormen. De Berberaap heeft wangzakken waarin hij voedsel kan opslaan.

Gedrag

De berberaap leeft in groepen van zeven tot veertig dieren. In een groep leven vaak meerdere volwassen mannetjes. De mannetjes werken samen om roofdieren weg te jagen. Mannetjes wisselen vaak van groep, terwijl vrouwtjes hun hele leven in één groep blijven.

Predatie

Natuurlijke vijanden van de berberapen zijn jakhalzen, vossen en waarschijnlijk roofvogels, evenals mensen. Doordat de dieren in een groep leven zijn ze beter beschermd tegen roofdieren. De leden van de groep waarschuwen elkaar voor gevaar en kunnen aanvallers gezamenlijk verjagen.

Voortplanting

In de paartijd zwelt het achterste van het vrouwtje op. Van februari tot juni vinden de geboortes plaats. Na een draagtijd van zes tot zeven maanden wordt één jong geboren. Bijzonder is dat ook mannetjes belangstelling voor de jongen tonen, meer dan bij de meeste andere makaken. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes vlooien en dragen de jongen en beschermen ze tegen roofdieren. Na zeven maanden worden de jongen gespeend en na een jaar zijn de jongen onafhankelijk.

Het vrouwtje is na vier jaar geslachtsrijp en het mannetje na 5½ jaar. De mannetjes verlaten dan de groep om alleen te leven of om zicht aan te sluiten bij een andere groep. Berberapen kunnen in de natuur ongeveer 22 jaar oud worden.

Bedreiging

De status van de soort is volgens de Rode Lijst van de IUCN “Bedreigd”. Dit komt vooral doordat het bos wordt gekapt om ruimte te maken voor landbouwgrond. Ook wordt deze soort regelmatig als huisdier aangeboden op markten in Marokko en Algerije. Hij is echter door zijn sloopgedrag en agressiviteit ongeschikt om in huis gehouden te worden. Veel apen die zijn ondergebracht bij Stichting AAP zijn dan ook berberapen. 

Bronnen:

Paspoort

NaamBerberaap
KlasseMammalia (zoogdieren)
OrdePrimates (Primaten)
FamilieCercopithecidae (Apen van de Oude Wereld)
GeslachtMacaca (Makaken)
SoortMacaca sylvanus
Grootte man65-75 cm
Grootte vrouw55-65 cm 
Gewicht man7-10 kg
Gewicht vrouw4-7 kg
PaartijdAugustus-december 
Paringsinterval1 keer per jaar
Draagtijd6-7 maanden
Nest 
GeboorteFebruari-juni
Geboortegewicht450 gram
Aantal jongen1 jong 
Spenen7 maanden
Geslachtsrijp man4-4½ jaar 
Geslachtsrijp vrouw3 jaar 
Levensduur22 jaar in de natuur 
VoedingZaden als eikels en knoppen, gras, bladeren, knollen, bloemen, paddenstoelen, bast en korstmossen, insecten, vogels en rupsen 
LeefgebiedCederbossen van het Atlasgebergte in Marokko en Algerije 
Groep/solitairGroepen tot 40 dieren 
FokprogrammaEEP: KERKRADE, Tjerk ter Meulen
CITESAppendix I (02/01/2017)
EU ListingAnnex A (04/02/2017)
IUCNBedreigd (EN)

Ontdek meer van zoo-dieren.nl

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Scroll naar boven