Beschrijving van het Boliviaans doodshoofdaapje
Leefgebied
Het Boliviaans doodshoofdaapje komt voor in de tropische regenwouden in Zuid-Amerika. Hij is te vinden in het gebied ten westen van het Andesgebergte, ten zuiden van de Caribische Zee tot in het zuiden en oosten van Brazilië.
Uiterlijk
Het Boliviaans doodshoofdaapje heeft een groot voorhoofd, een donkere kruin, een zwarte snoet, flinke oren en een behoorlijk lange staart. De staart, die een zwarte punt heeft, is bijna twee keer zo lang als het lichaam, maar is geen grijpstaart.
De vacht van de Boliviaanse doodshoofdaapjes is dicht en kort, en is over het algemeen geelachtige bruin van kleur kleur. De onderkant van de ledematen is geel, wit of oranje gekleurd. De snuit is kort en stomp en donker van kleur. De oren zijn wit en groot in vergelijking met het hoofd van de aap. Op het gezicht bevinden zich witte plekken rond de ogen en op de wangen.
De mannetjes en vrouwtjes lijken erg op elkaar. De kruin van de mannetjes is meestal grijs en die van de vrouwtjes zwart. De lengte van de mannetjes varieert van 25-37 cm. Ze wegen 550-1135 gram en de staart is 37-46,5 cm lang. Vrouwtjes zijn kleiner dan de mannetjes. Hun lengte varieert van 22,5-29,5 cm, ze wegen tussen de 365-750 gram en de staartlengte bedraagt 37-44,5 mm.
Voortbeweging
Boliviaanse doodshoofdaapjes kunnen op twee poten lopen, maar dit wordt meestal alleen gedaan door de moeder die een jong vasthoudt dat niet in staat is om zichzelf vast te houden aan de vacht van de moeder.
Voeding in de natuur
Ze voeden zich met insecten en insectenlarven, maar soms ook met vruchten, noten en zaden. Verder eten ze bessen, bloemen, bladeren, spinnen, eieren en kleine gewervelde dieren zoals vleermuizen en vogels.
Gedrag
Boliviaanse doodshoofdaapjes zijn overdag actief en leven, hoog in de bomen van het tropisch regenwoud, in groepen van 20 tot 300 dieren waarin een strikte hiërarchie heerst. Gemiddeld bestaat een groep uit 40-50 dieren. De vrouwtjes zijn hoger geplaatst in rangorde dan de mannetjes. De mannetjes leven in een soort subgroepjes gescheiden van de vrouwtjes en de jongen.
Tijdens de paartijd, die plaatsvindt van november tot januari, slaan de mannetjes onder invloed van hormonen vet en vocht tussen hun spierweefsel op waardoor ze tot 20% zwaarder kunnen worden. Ook scheiden ze dan een bepaalde geur af, die aantrekkelijk is voor de vrouwtjes. De mannetjes stijgen tijdelijk in rang en kunnen met de vrouwtjes gaan paren.
Door middel van gevechten dwingen mannetjes onderling hun dominantie af. Verder plassen ze over hun handjes, voeten en lichaam. Door dit te doen laten ze bij iedere stap die ze zetten hun geur achter.
Boliviaanse doodshoofdaapjes spelen graag. Spelen komt het meest voor tussen moeder en jong en tussen twee onvolwassen individuen. Maar volwassenen spelen ook met andere volwassenen. Dit gedrag komt (afgezien van bij mensen) nauwelijks voor in de natuur.
Predatie
Predatoren zijn arenden en mensen. Door in grote groepen te leven en door waakzaam te blijven zijn ze minder kwetsbaar voor aanvallen van arenden.
Voortplanting in de natuur
Het paarseizoen duurt meestal drie maanden. Opvallend is dat onder invloed van geuren alle vrouwtjes op hetzelfde moment vruchtbaar zijn.
Na een draagtijd van ongeveer 152-172 dagen wordt één jong geboren. Het jong wordt verzorgd door de eigen moeder en door andere moederdieren. Mannetjes houden zich niet bezig met het grootbrengen van hun kroost. Na de paartijd daalt de rang van de mannetjes weer. De jongen worden na 4 tot 6 maanden gespeend. De vrouwtjes zijn na 2½-3 jaar geslachtsrijp en de mannetjes na 5 jaar.
Na 2½-3 jaar gaan de jonge, nog niet volwassen mannetjes, een subgroep vormen binnen de groep. Wanneer ze ongeveer vijf jaar oud zijn treden ze toe tot de subgroep van volwassen mannetjes.
Bedreiging
Boliviaanse doodshoofdaapje zijn niet bedreigd.
Bronnen:
- IUCN: Wallace, R.B., Cornejo, F. & Rylands, A.B. 2008. Saimiri boliviensis. The IUCN Red List of Threatened Species 2008: e.T41536A10494082. https://www.iucnredlist.org/species/41536/192584127 Accessed October 12, 2015
- Boliviaans doodshoofdaapje. (2021, mei 3). Wikipedia, de vrije encyclopedie. Opgehaald 20:57, november 29, 2021 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Boliviaans_doodshoofdaapje
- ADW: Sipahi, L. 2006. “Saimiri boliviensis” (On-line), Animal Diversity Web. Accessed October 12, 2015 at https://animaldiversity.org/accounts/Saimiri_boliviensis/
Saimiri boliviensis
Naam | Bolviaans doodshoofdaapje |
Klasse | Mammalia (zoogdieren) |
Orde | Primates (Primaten) |
Familie | Cebidae (Kapucijnapen, doodshoofdaapjes en klauwaapjes) |
Geslacht | Saimiri (Doodshoofdaapjes) |
Soort | Saimiri boliviensis |
Grootte ♂ | 250 – 370 mm |
Grootte ♀ | 225 – 295 mm |
Gewicht ♂ | 550 – 1135 gram |
Gewicht ♀ | 365 – 750 gram |
Paartijd | Vroeg in te lente |
Paringsinterval | 1 keer per jaar |
Draagtijd | 152 – 172 dagen |
Nest | Jong wordt vrijwel meteen op de rug gedragen |
Geboorte | Zomer |
Geboortegewicht | |
Aantal jongen | 1 jong |
Spenen | 4 – 6 maanden |
Geslachtsrijp ♂ | 4 jaar |
Geslachtsrijp ♀ | 2½ jaar |
Levensduur | 20 jaar |
Voeding | Zoet fruit, weekdieren en kleine kikkertjes |
Leefgebied | Bolivia |
Groep/solitair | Groepen van 20 – 300 dieren |
Fokprogramma | EEP: BASEL, Adrian, Baumeyer, LC |
CITES | Appendix II (04/02/1977) |
EU Listing | Annex B (04/02/2017) |
IUCN | Niet bedreigd (LC, 26-01-2015) |
Ontdek meer van zoo-dieren.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.