Boliviaans doodshoofdaapje

Beschrijving van het Boliviaans doodshoofdaapje

Leefgebied

Het Boliviaans doodshoofdaapje komt voor in de tropische regenwouden in Zuid-Amerika. Hij is te vinden in het gebied ten westen van het Andesgebergte, ten zuiden van de Caribische Zee tot in het zuiden en oosten van Brazilië.

Uiterlijk

Het Boliviaans doodshoofdaapje heeft een groot voorhoofd, een donkere kruin, een zwarte snoet, flinke oren en een behoorlijk lange staart. De staart, die een zwarte punt heeft, is bijna twee keer zo lang als het lichaam, maar is geen grijpstaart. 

De vacht van de Boliviaanse doodshoofdaapjes is dicht en kort, en is over het algemeen geelachtige bruin van kleur kleur. De onderkant van de ledematen is geel, wit of oranje gekleurd. De snuit is kort en stomp en donker van kleur. De oren zijn wit en groot in vergelijking met het hoofd van de aap. Op het gezicht bevinden zich witte plekken rond de ogen en op de wangen. 

De mannetjes en vrouwtjes lijken erg op elkaar. De kruin van de mannetjes is meestal grijs en die van de vrouwtjes zwart. De lengte van de mannetjes varieert van 25-37 cm. Ze wegen 550-1135 gram en de staart is 37-46,5 cm lang. Vrouwtjes zijn kleiner dan de mannetjes. Hun lengte varieert van 22,5-29,5 cm, ze wegen tussen de 365-750 gram en de staartlengte bedraagt 37-44,5 mm.

Voortbeweging

Boliviaanse doodshoofdaapjes kunnen op twee poten lopen, maar dit wordt meestal alleen gedaan door de moeder die een jong vasthoudt dat niet in staat is om zichzelf vast te houden aan de vacht van de moeder.

Voeding in de natuur

Ze voeden zich met insecten en insectenlarven, maar soms ook met vruchten, noten en zaden. Verder eten ze bessen, bloemen, bladeren, spinnen, eieren en kleine gewervelde dieren zoals vleermuizen en vogels.

Gedrag

Boliviaanse doodshoofdaapjes zijn overdag actief en leven, hoog in de bomen van het tropisch regenwoud, in groepen van 20 tot 300 dieren waarin een strikte hiërarchie heerst. Gemiddeld bestaat een groep uit 40-50 dieren. De vrouwtjes zijn hoger geplaatst in rangorde dan de mannetjes. De mannetjes leven in een soort subgroepjes gescheiden van de vrouwtjes en de jongen.

Tijdens de paartijd, die plaatsvindt van november tot januari, slaan de mannetjes onder invloed van hormonen vet en vocht tussen hun spierweefsel op waardoor ze tot 20% zwaarder kunnen worden. Ook scheiden ze dan een bepaalde geur af, die aantrekkelijk is voor de vrouwtjes. De mannetjes stijgen tijdelijk in rang en kunnen met de vrouwtjes gaan paren.

Door middel van gevechten dwingen mannetjes onderling hun dominantie af. Verder plassen ze over hun handjes, voeten en lichaam. Door dit te doen laten ze bij iedere stap die ze zetten hun geur achter.

Boliviaanse doodshoofdaapjes spelen graag. Spelen komt het meest voor tussen moeder en jong en tussen twee onvolwassen individuen. Maar volwassenen spelen ook met andere volwassenen. Dit gedrag komt (afgezien van bij mensen) nauwelijks voor in de natuur.

Predatie

Predatoren zijn arenden en mensen. Door in grote groepen te leven en door waakzaam te blijven zijn ze minder kwetsbaar voor aanvallen van arenden.

Voortplanting in de natuur

Het paarseizoen duurt meestal drie maanden. Opvallend is dat onder invloed van geuren alle vrouwtjes op hetzelfde moment vruchtbaar zijn.

Na een draagtijd van ongeveer 152-172 dagen wordt één jong geboren. Het jong wordt verzorgd door de eigen moeder en door andere moederdieren. Mannetjes houden zich niet bezig met het grootbrengen van hun kroost. Na de paartijd daalt de rang van de mannetjes weer. De jongen worden na 4 tot 6 maanden gespeend. De vrouwtjes zijn na 2½-3 jaar geslachtsrijp en de mannetjes na 5 jaar.

Na 2½-3 jaar gaan de jonge, nog niet volwassen mannetjes, een subgroep vormen binnen de groep. Wanneer ze ongeveer vijf jaar oud zijn treden ze toe tot de subgroep van volwassen mannetjes. 

Bedreiging

Boliviaanse doodshoofdaapje zijn niet bedreigd.

Bronnen:

Saimiri boliviensis

NaamBolviaans doodshoofdaapje
KlasseMammalia (zoogdieren)
OrdePrimates (Primaten)
FamilieCebidae (Kapucijnapen, doodshoofdaapjes en klauwaapjes)
GeslachtSaimiri (Doodshoofdaapjes)
SoortSaimiri boliviensis
Grootte ♂250 – 370 mm 
Grootte ♀225 – 295 mm
Gewicht ♂550 – 1135 gram 
Gewicht ♀365 – 750 gram
PaartijdVroeg in te lente
Paringsinterval1 keer per jaar
Draagtijd152 – 172 dagen
NestJong wordt vrijwel meteen op de rug gedragen
GeboorteZomer
Geboortegewicht 
Aantal jongen1 jong
Spenen4 – 6 maanden
Geslachtsrijp ♂4 jaar
Geslachtsrijp ♀2½ jaar
Levensduur20 jaar 
VoedingZoet fruit, weekdieren en kleine kikkertjes
LeefgebiedBolivia
Groep/solitairGroepen van 20 – 300 dieren
FokprogrammaEEP: BASEL, Adrian, Baumeyer, LC
CITESAppendix II (04/02/1977)
EU ListingAnnex B (04/02/2017)
IUCNNiet bedreigd (LC, 26-01-2015)

Ontdek meer van zoo-dieren.nl

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Scroll naar boven