Bonte vari

Beschrijving van de bonte vari

Leefgebied

De bonte vari of zwart-witte vari leeft aan de oostkust van Madagaskar, een eiland voor de kust van Zuidoost-Afrika. 

Uiterlijk

Binnen de familie van lemuren is de bonte vari de grootste in hun soort. Gemiddeld wegen de vrouwtjes 3,5 kg en de mannetjes 3,4 kg.

Bonte vari’s heeft een zeer uiteenlopende vacht. Meestal hebben ze een zwart gezicht met witte kraag. De ledematen en staart zijn ook zwart. Schouder, rug en achterdeel hebben zwarte vlekken, van uiteenlopende groottes. In plaats van één paar tepels hebben bonte vari’s drie paar tepels! Erg ongewoon voor een (half)aap.

Wetenswaardigheden

• Bonte vari’s zijn dag- en schemerdieren. Ze leven in de grotere bomen in het regenwoud. Tijdens het eten hangen ze, vaak ondersteboven aan hun achterpoten.
• Bonte vari’s vallen onder de halfapen ook wel lemuren genoemd. Deze soort is minder geëvalueerd dan de apen en de mensen.
• Wanneer deze dieren zich bedreigd voelen, stoten ze een kreet uit die in de omgeving goed hoorbaar is. Ze zijn dan ook heel luid met communiceren.
• Van de jongen die geboren worden, haalt 65% de eerste drie maanden niet door val-incidenten.

Voedsel in de natuur

Vruchten, bladeren, zaden en nectar staan op het menu. Bonte vari’s hebben een zeer snelle vertering, zo snel zelfs dat in twee tot drie uur na het eten van zaden deze alweer uitgescheiden worden. Hierdoor zijn ze dan ook erg belangrijk bij de verspreiding van zaden door het oerwoud.

Voedsel in de dierentuin

Vruchten, zaden en bladeren.

Gedrag

De groepssamenstelling bij vari’s varieert van gezinnetjes bestaande uit 1 man, 1 vrouw en hun nakomelingen tot groepen van meerdere vrouwen en mannen welke uit 5 tot 16 dieren kunnen bestaan. Bonte vari’s zijn erg territoriaal en laten dit onder andere merken door te blaffen om de groep samen te krijgen of indringers aan te kondigen. Dit geluid komt uit een soort keelzak die, binnen de familie van lemuren, alleen vari’s hebben. De zak dijt uit naar de rug tussen de slokdarm en luchtpijp.

Voortplanting in de natuur

De paartijd is in mei en juni en na 90 tot 102 dagen worden er in september en oktober meestal 2 tot 5 jongen geboren, maar meestal zijn dit er 2. Voor de bevalling heeft het vrouwtje zorgvuldig een nest gemaakt van blad en plukken haar uit haar eigen vacht. De eerste week na de geboorte blijven de jongen in het nest. Daarna draagt de moeder ze in haar bek mee totdat ze groot genoeg zijn om zelf te lopen en te klimmen.

Na twee weken likken de jongen voor het eerst mee aan het voedsel van moeder en na 23 tot 25 dagen wordt er echt meegegeten. De jongen worden gespeend op een leeftijd van drie maanden en met twintig maanden zijn ze geslachtsrijp. De gemiddelde levensverwachting is 19 jaar.

Bedreiging

De grootste bedreiging voor de bonte vari is het steeds kleiner worden van zijn leefgebied doordat mensen de bomen kappen, waarschijnlijk omdat zij de vruchten van grote bomen eten welke vaak als eerste gekapt worden.

Bronnen:

• IUCN: Andriaholinirina, N., Baden, A., Blanco, M., Chikhi, L., Cooke, A., Davies, N., Dolch, R., Donati, G., Ganzhorn, J., Golden, C., Groeneveld, L.F., Hapke, A., Irwin, M., Johnson, S., Kappeler, P., King, T., Lewis, R., Louis, E.E., Markolf, M., Mass, V., Mittermeier, R.A., Nichols, R., Patel, E., Rabarivola, C.J., Raharivololona, B., Rajaobelina, S., Rakotoarisoa, G., Rakotomanga, B., Rakotonanahary, J., Rakotondrainibe, H., Rakotondratsimba, G., Rakotondratsimba, M., Rakotonirina, L., Ralainasolo, F.B., Ralison, J., Ramahaleo, T., Ranaivoarisoa, J.F., Randrianahaleo, S.I., Randrianambinina, B., Randrianarimanana, L., Randrianasolo, H., Randriatahina, G., Rasamimananana, H., Rasolofoharivelo, T., Rasoloharijaona, S., Ratelolahy, F., Ratsimbazafy, J., Ratsimbazafy, N., Razafindraibe, H., Razafindramanana, J., Rowe, N., Salmona, J., Seiler, M., Volampeno, S., Wright, P., Youssouf, J., Zaonarivelo, J. & Zaramody, A. 2014. Varecia variegata. The IUCN Red List of Threatened Species 2014: e.T22918A16121857. https://www.iucnredlist.org/species/22918/115574178 Accessed on 26 April 2012.
• Vari. (2021, augustus 10). Wikipedia, de vrije encyclopedie. Opgehaald 20:20, november 28, 2021 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Vari

Varecia variegata

Naam	Bonte of zwart-witte vari
Klasse	Mammalia (zoogdieren)
Orde	Primates (Primaten)
Familie	Lemuridae (Maki’s)
Geslacht	Varecia (Bonte maki’s)
Soort	Varecia variegata
Grootte	55 – 60 cm
Staartlengte	56 – 65 cm
Gewicht	3.5 – 4.5 kg
Paartijd	juni – juli
Paringsinterval	1 keer per jaar
Draagtijd	99 dagen
Nest	Nest in de vork van een boom gemaakt van takjes en eigen vacht
Geboorte	September – oktober
Geboortegewicht	Gem. 87 gram
Aantal jongen	2 – 5 jongen
Spenen	135 dagen
Geslachtsrijp	20 maanden
Levensduur	Tot 19 jaar in de natuur
Voeding in de natuur	Bladeren, zaden en nectar, groente en fruit
Leefgebied	Oostelijke regenwouden op Madagascar
Groep/solitair	In een groep
Fokprogramma	EEP: BANDHOLM, Lisbeth Hoegh, 1990
CITES	Appendix I (01/07/1975)
EU Listing	Annex A (04/02/2017)
IUCN	Ernstig bedreigd (CR)