Drievingerige luiaard

Beschrijving van de drievingerige luiaard

Leefgebied

De drievingerige luiaard leeft in de tropische regenwouden van het zuiden van Midden-Amerika tot in het noordoosten van Argentinië. Hij komt voor in het oosten van Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana en het noordoosten van Brazilië. 

Habitat

Ze leven voornamelijk hoog in het bladerdek van dichte tropische regenwouden, maar ook in bladverliezend bos, secundair bos en zelfs in vrijstaande bomen in savannen.

Uiterlijk

Drievingerige luiaards zijn vreemde dieren. Ze hebben bijna geen staart, de oren zijn bijna niet te zien en de kop is een beetje rond en de neus is stomp. Het lichaam is bedekt met 10 cm lang en grof haar waarin tijdens het regenseizoen zeer kleine groene algen leven waardoor de luiaard een groenachtige kleur krijgt wat zorgt voor camouflage in het bladerdak van bomen. Dit is een vorm van mutualisme. Ze hebben een fijnere ondervacht.

Bij volwassen dieren is het grootste deel van de vacht grijs-zwart van kleur met donkere vlekken op de rug en de schouders en heupen. Het gezicht is roomkleurig en over het voorhoofd loopt een bruine band. Rond de ogen bevindt zich een donker gezichtsmasker. De keel is licht van kleur. Mannetjes hebben op de rug een klier die voor een felgele of oranje vlek zorgt. Door deze vlek loopt een zwarte streep.

De ogen zijn groot, naar voren gericht en hebben ronde pupillen. Ze hebben een binoculair gezichtsvermogen. Ondanks de kleine oren hebben ze een uitstekend gehoor.

Vrouwtjes hebben twee borsten. Drievingerige luiaards zijn gewapend met lange, gebogen, holle klauwen, waarvan de middelste klauw de grootste is.

Mannetjes worden ongeveer 45 tot 55 cm lang en wegen 3.2 tot 6 kilogram. Vrouwtjes zijn veel groter en zijn 50 tot 75 cm lang en wegen 3.8 tot 6.5 kg. De staartlengte bedraagt 4 tot 6 cm. De ledematen zijn lang, waarbij de voorpoten bijna twee keer zo lang zijn als de achterpoten. Ze hebben 9 nekwervels, waardoor ze extreem flexibel zijn en ze hun kop 270 graden kunnen draaien.

Voortbeweging

Het zijn buitengewoon langzame dieren. Het zou bijna een maand duren voordat ze een kilometer zouden hebben afgelegd.

Tijdens de zeldzame keren dat ze op de grond vallen, bewegen ze door zich met de handen voort te slepen. Ze kunnen op hun voeten staan, maar ze kunnen er niet op lopen.

Verrassend genoeg zijn de drievingerige luiaards uitstekende zwemmers die brede, snelstromende rivieren kunnen oversteken.

Wetenswaardigheden

• Drievingerige luiaards kunnen zo stevig aan hun zijn haakachtige klauwen hangen dat ze zelfs in deze positie in slaap vallen.
• Een luiaard kan zelfs enige tijd in de bomen blijven hangen nadat hij is gestorven.
• Ze hebben relatief weinig voedsel nodig en hebben een lagere stofwisseling dan andere zoogdieren die ongeveer even groot zijn.
• Ze hebben heel weinig spieren en ’s nachts daalt de lichaamstemperatuur met wel 12 graden om energie te besparen.
• Luiaards behoren tot de orde van luiaards en de miereneters en zijn niet gerelateerd aan apen.

Voedsel in de natuur

Drievingerige luiaards zijn herbivoren. Ze eten uitsluitend twijgen, knoppen en bladeren van bomen van de geslachten Cecropia (een plantengeslacht uit de brandnetelfamilie), Ceiba (een plantengeslacht van bomen uit de kaasjeskruidfamilie), Elizabetha en Hevea. De bladeren zijn moeilijk verteerbaar. Maar door de trage manier van bewegen verspillen ze weinig energie.

Ze hebben een vrij langzame stofwisseling. Hierdoor duurt het meestal langer dan tien dagen voordat ze ontlasting krijgen. De maag van de drievingerige luiaard bestaat uit vier kamers. In één kamer leven bacteriën die helpen bij de vertering.

Ze begeven zich af en toe naar de grond om zich te ontlasten, waarbij ze een stapel kleine drolletjes in een gat in de grond deponeren.

Vanwege het beperkte dieet doet deze soort het niet goed in gevangenschap. 

Gedrag

Drievingerige luiaards leven meestal solitair en zijn voornamelijk ’s nachts actief. Overdag rusten ze tussen twee dikke takken.

De dichte vacht en de camouflagekleuren zorgen voor enige verdediging. Deze luiaards leven alleen in bomen en komen niet buiten het bos.

Ze slapen 19 uur per dag en hangen ondersteboven aan takken. Ze eten, paren en baren in het bladerdak. Al deze activiteiten voeren ze heel langzaam uit.

Tijdens de paartijd roepen deze dieren naar elkaar met een hoog en schel fluitend geluid dat ze produceren met de neusgaten. Dit geluid laten ze ook horen om het territorium te verdedigen, en moeders en jongen houden zo contact met elkaar.

Predatie

Predatoren zijn onder meer jaguars, margays, harpijen en anaconda’s. 

Met hun lange armen, scherpe klauwen en scherpe tanden verdedigen ze zichzelf tegen roofdieren zoals jaguars.

Voortplanting in de natuur

Drievingerige luiaards paren hoog in de veiligheid van de bomen. Na de geboorte bemoeien de mannetjes zich niet met de ouderlijke zorg.

Meestal in het begin van het droge seizoen, van maart tot april, baart het vrouwtje een enkel, zeer klein jong van gemiddeld 179 gram. De draagtijd duurt doorgaans 5 tot 6 maanden. 

Na de geboorte verblijft het jong gedurende zes maanden op de buik van de moeder. Na vier maanden begint het bladeren te eten nadat het deze eerst op een leeftijd van twee weken geproefd heeft van de lippen van zijn moeder. De zoogtijd duurt doorgaans 38 dagen.

Luiaards erven niet alleen de voorkeur van hun moeder voor bepaalde soorten bladeren, maar ook de gespecialiseerde darmflora om ze te kunnen verteren.

Wanneer een jonge luiaard de eerste beginselen van het boomleven onder de knie heeft, vertrekt zijn moeder gewoon en laat ze het jong achter in het tropische bladerdak. 

Bedreiging

Drievingerige luiaards zijn zo gespecialiseerd in het leven in bomen dat ze ernstig gehandicapt zijn als ze uit het bladerdak worden gehaald. Ook overleven deze zoogdieren niet zo goed in gevangenschap.

Door de snelle afname van de regenwouden, als gevolg van de activiteiten van houtkap en een groeiend aantal boeren en mijnwerkers, zullen deze zoogdieren zeker worden getroffen

Bronnen:

• Animal Diversity Web: Hughes, K. 1999. “Bradypus tridactylus” (On-line), Animal Diversity Web. Accessed October 07, 2020 at https://animaldiversity.org/accounts/Bradypus_tridactylus/
• Wikipedia: Drievingerige luiaard. (2019, november 3). Wikipedia, de vrije encyclopedie. Opgehaald 20:21, november 3, 2019 van https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Drievingerige_luiaard&oldid=54996625.
• Wikipedia: Wikipedia contributors. (2020, August 7). Pale-throated sloth. In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved 07:57, October 8, 2020, from https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Pale-throated_sloth&oldid=971712466
• IUCN: Chiarello, A. & Moraes-Barros, N. 2014. Bradypus tridactylus. The IUCN Red List of Threatened Species 2014: e.T3037A47436865. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2014-1.RLTS.T3037A47436865.en Accessed on 08 October 2020.

Bradypus tridactylus

Naam	Drievingerige luiaard
Klasse	Mammalia (Zoogdieren)
Orde	Pilosa (Luiaards en miereneters)
Familie	Bradypodidae (Drievingerige luiaards)
Geslacht	Bradypus (Drievingerige luiaards)
Soort	Bradypus tridactylus
Kop-romplengte ♂	45 – 55 cm
Kop-romplengte ♀	50 – 75 cm
Staartlengte	4 – 6 cm
Gewicht ♂	3,2 – 6 kg
Gewicht ♀	3,8 – 6,5 kg
Paartijd	November – december
Paringsinterval	Jaar
Draagtijd	141 dagen
Nest	Jong klampt zich aan moeder vast
Geboorte	Maart – april
Geboortegewicht	179 gram
Aantal jongen	1 jong
Spenen	38 dagen
Geslachtsrijp ♂	3 jaar
Geslachtsrijp ♀	4,5 jaar
Levensduur	40 jaar
Voeding in de natuur	Twijgen, knoppen en bladeren van bomen
Leefgebied	Oosten van Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana en het noordoosten van Brazilië.
Groep/solitair	Solitair
Fokprogramma	–
CITES	–
EU Listing	–
IUCN	Niet bedreigd(LC)