Gewone wasbeer

Beschrijving van de gewone wasbeer

Leefgebied

De gewone wasbeer komt voor in het zuiden van Canada tot aan het midden van Amerika. Ze leven daar in bossen, op prairies en zelfs in steden. De ideale leefomgeving van de wasbeer is een bosrijke omgeving in de buurt van water.

Uiterlijk

De wasbeer is lichtgrijs tot zwart van kleur. Kenmerkend aan de wasbeer is het masker rond de ogen en de ringen om de staart. De oren zijn kort en rond en hij heeft kleine ogen. De wasbeer heeft fijne, lange vingers aan zijn voorpoten waarmee hij zijn voedsel kan vasthouden, de nagels kunnen niet ingetrokken worden.

Voortbeweging

De wasbeer loopt op vier poten. Een wasbeer wil tijdens het eten nog wel eens op zijn achterwerk gaan zitten. Wasberen zijn goede klimmers en zijn dan ook regelmatig boven in de bomen te vinden. Ook zwemmen gaat ze makkelijk af.

Wetenswaardigheden

• Vroeger dacht men dat wasberen hun voedsel wasten, en gaven het dier hierdoor ook hun naam. Dit klopt echter niet. Op de tast wordt in het water en onder stenen naar voedsel gezocht. Een voorwerp dat eventueel voedsel zou kunnen zijn, wordt tussen de voorpootjes heen en weer te gewreven. Zo voelt de wasbeer of het voorwerp een oneetbaar steentje is of een lekker hapje. Dit gedrag lijkt op het wassen van voedsel, maar is het dus niet.
• Wasberen zijn uiterst intelligent en erg handig. Met hun lange, fijne vingers is het zeer gemakkelijk voor ze om mosseltjes, vuilnisbakken en deuren open te krijgen.
• In de winter gaan wasberen in winterrust waarbij hij om de drie tot vier dagen wakker wordt om eten te zoeken.
• Tijdens dee winterrust verliest de wasbeer 30 tot 50 procent van zijn lichaamsvet.

Voedsel in de natuur

De wasbeer is een omnivoor. Hij eet in principe alles wat voorradig is. Het dieet kan bestaan uit knaagdieren, schaal- en schelpdieren, insecten, kikkers, pluimvee en vogeleieren. Ook eten ze fruit en noten.

Gedrag 

Wasberen leven in principe solitair, maar op plaatsen waar voldoende voedsel is, komen grote groepen voor. Deze groepen bestaan meestal uit moeders met jongen.

De dieren zijn niet territoriaal en meestal overlappen de leefgebieden van verscheidene dieren elkaar. In normale omstandigheden zijn wasberen vrij schuw, maar in door de mens bewoonde gebieden kunnen ze vrij brutaal worden. Wasberen zijn opportunistische dieren die altijd wel eten vinden.

In de winter gaan wasberen in winterrust. Als een wasbeer in winterrust is, wordt hij om de drie tot vier dagen wakker om eten te zoeken. Tijdens deze winterrust verliest de wasbeer 30 tot 50 procent van zijn lichaamsvet.

Predatie

Wasberen zijn prooidieren voor coyotes, wolven, haviken en uilen. De jongen van de wasberen worden ook door slangen gegeten.

Voortplanting in de natuur

Tussen januari en mei kunnen wasbeervrouwtjes drachtig worden. Ze maken dan een nest in een holle boom of onder boomwortels. Een mannetje gaat in die periode op zoek naar een vrouwtje en kan dan in één nacht wel elf kilometer afleggen.

Na het paren gaat het mannetje direct op zoek naar een ander vrouwtje, hierdoor paart hij soms wel met drie vrouwtjes in één nacht. Er worden tussen de drie en zeven jongen geboren. De jongen worden blind en doof geboren, na ongeveer twee weken gaan hun oren open en een week daarna openen ze hun ogen. Na 20 weken beginnen de jongen al zelf te jagen, maar ze blijven bij hun moeder tot na hun eerste winter.

Bedreiging

De belangrijkste doodsoorzaken zijn honger en uitputting in de wintermaanden of ziekte. Maar ook sterfte door jacht en verkeer komt veel voor. Veel wasberen zijn besmet met een variant van de spoelworm (Baylisascaris procyonis). Deze parasiet is voor wasberen ongevaarlijk, maar kan mensen erg ziek maken. Over verspreiding van hondsdolheid door wasberen hoeven mensen zich geen zorgen te maken. Als wasberen besmet zijn met hondsdolheid zijn ze passief en gedesinteresseerd en trekken zich terug in holen of andere schuilplaatsen om daar te sterven.

In de jaren dertig van de twintigste eeuw is de wasbeer voor de pelsdierfokkerij ingevoerd in Rusland en Duitsland. Door de jaren heen zijn er wasberen losgelaten en ontsnapt waardoor de wasbeer nu ook voorkomt in Duitsland, delen van Tsjechië, Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk en de Benelux. De wasbeer is in Europa een exoot en een concurrent van inheemse roofdieren als vos en das. Het is daarom niet wenselijk dat hij zich in grote aantallen vestigt in Europa. Om die reden is de wasbeer niet beschermd en mag hij bejaagd worden.

Bronnen:

• IUCN: Timm, R., Cuarón, A.D., Reid, F., Helgen, K. & González-Maya, J.F. 2016. Procyon lotor. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T41686A45216638. https://www.iucnredlist.org/species/41686/45216638 Accessed on 7 May 2012.
• Zodiac Animals

Procyon lotor