Pinchéaapje

Beschrijving van het pinchéaapje

Leefgebied

Het pinchéaapje heeft een klein verspreidingsgebied in het noordwesten van Colombia. Hier leeft hij voornamelijk in vochtige tropische bossen, droge loofbossen en secundaire bossen. Hij bevindt zich meestal hoog in de bomen, maar het kan voorkomen dat hij op de grond tussen de bladeren naar voedsel gaat zoeken. 

Uiterlijk

Het pinchéaapje is gemakkelijk te herkennen. Ze hebben namelijk een grote bos lang wit haar van het voorhoofd tot de nek wat over de schouders hangt. De rug is bruin en de onderkant van de ledematen zijn geelachtig wit. Het lichaam en de binnenkanten van de dijen zijn oranje-rood net als het begin van de staart. De punt van de staart is zwart. Ze hebben, behalve aan de grote teen waar een platte nagel op zit, scherpe klauwen in plaats van nagels.

Ze zijn 20,8 tot 26,9 cm groot met een staartlengte van 33 tot 41 cm. Ze wegen 260 tot 380 gram. De mannetjes en vrouwtjes zijn even groot en hebben geen uiterlijke verschillen. 

Wetenswaardigheden

  • Het dominante vrouwtje kan seksueel gedrag van andere vrouwtjes met geuren onderdrukken. 
  • Pinchéaapjes hebben, behalve de grote teen waarop een platte nagel zit, scherpe klauwtjes in plaats van nagels.
  • Verschillende groepen gaan niet vechten maar dreigen.

Voedsel in de natuur

In de natuur bestaat het dieet van de pinchéaapjes voornamelijk uit insecten, fruit en plantenextracten als gom, latex en sappen. Insecten vormen 40% van hun dieet. Het aandeel vruchten bestaat uit 38,4% en gom 14,4%. Daarnaast wil het nog wel eens voorkomen dat ze kleine amfibieën of reptielen eten.

Predatie

Bekende predatoren zijn, naast mensen, wilde katten, honden, slangen en roofvogels.

Gedrag

Pinchéaapjes zijn erg sociale dieren die in groepjes van 3 tot 9 dieren leven, waarvan één mannetje en één vrouwtje seksueel actief zijn. De andere dieren in de groep kunnen zowel nakomelingen als niet-familieleden zijn.

Zelfs als andere vrouwtjes volwassen zijn, vertonen zij in de groep geen seksueel gedrag. Het dominante vrouwtje onderdrukt namelijk seksueel gedrag van de andere vrouwtjes door geurstoffen. Deze geurstoffen verspreidt ze door met haar genitaliën over takken te strijken. Niet-gerelateerde mannetjes kunnen andere vrouwtjes echter wel bevruchten, maar deze zwangerschappen leveren in de regel weinig resultaat op. Het dominante vrouwtje is ook dominant over het mannetje.

Als een lid van het dominante paartje sterft, valt de groep uit elkaar. Dan worden namelijk de volwassen dieren van dezelfde sekse als het dier dat gestorven is seksueel actief en gaan ze met elkaar vechten. 

Het territorium is 7 tot 10 hectare groot en wordt afgebakend met geuren. Wanneer verschillende groepen elkaar tegenkomen blijft het bij dreigen in plaats van dat ze gaan vechten.

Voortplanting in de natuur

Pinchéaapjes zijn monogaam, dit betekent dat ze een paartje voor het leven vormen. De draagtijd is gemiddeld 145 dagen en meestal worden er twee jongen geboren. De paartijd is in september/oktober en februari/maart. Door speciale geurstoffen af te zetten laat het vrouwtje merken dat ze vruchtbaar is. Voor de paring likt het vrouwtje het mannetje in het gezicht. Tijdens de paring rolt ze haar staart op.

Een paartje kan twee à drie maal per jaar twee jongen krijgen. De geboorte vindt ’s nacht plaats in een holle boom. De hele groep zorgt voor de jongen. Het vrouwtje draagt de jongen alleen als ze gevoed worden, verder zorgt het mannetje samen met de oudere jongen voor de pasgeboren jongen. De twee oudste nakomelingen blijven meestal zeer lang bij de ouders. De andere jongen verlaten de oudergroep als ze volwassen zijn. Ze zijn dan ongeveer twee jaar oud. 

Bedreiging

Pinchéaapjes hebben vooral te lijden onder het verlies van leefgebied en de dierenhandel. Er zijn natuurreservaten ingericht om deze soort te kunnen behouden. De IUCN heeft pinchéaapjes geclassificeerd als “Ernstig bedreigd”.

Bronnen:

Saguinus oedipus

NaamPinchéaapje
KlasseMammalia (Zoogdieren)
OrdePrimates (Primaten)
FamilieCallitrichidae (Klauwaapjes)
GeslachtSaguinus
SoortSaguinus oedipus
Grootte 21-26 cm 
Lengte staart33-41 cm
Gewicht 260-380 gram
Paringsinterval2 tot 3 keer per jaar
PaartijdSeptember-oktober en februari-maart. 
NestHolle boom
GeboorteJanuari-februari en juni-juli
Aantal jongen2 jongen
Geboortegewicht40 gram 
Draagtijd140 dagen 
Spenen52 dagen 
Geslachtsrijp man18-24 maanden 
Geslachtsrijp vrouw18 maanden
Levensduur23 jaar
VoedingInsecten, fruit en plantenextracten als gom, latex en sappen, kleine amfibieën of reptielen.
LeefgebiedHet noordwesten van Colombia 
Groep/solitairFamiliegroepjes
FokprogrammaEEP: BRISTOL, Miranda Stevenson CR
CITESAppendix I (04/02/1977)
EU ListingAnnex A (04/02/2017)
IUCNErnstig bedreigd (CR)

Ontdek meer van zoo-dieren.nl

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Scroll naar boven