Withandgibbon

Beschrijving van de withandgibbon

Leefgebied

De withandgibbon of lar leeft in de boomtoppen van tropische regenwouden, bergwouden, diptocarpbossen, gemengde loof- en bamboebossen en altijd groenblijvende loofbossen van Zuidoost-Azië, waaronder in Indonesië, Laos, Maleisië, Myanmar en Thailand. In China is de withandgibbon waarschijnlijk uitgestorven. Hij leeft tot op een hoogte van 1200 meter.

Uiterlijk

De withandgibbon is een tenger gebouwd dier met, net als andere gibbonsoorten, lange armen en geen staart. Hij is gemiddeld 5,5 kg zwaar en de lichaamslengte is 42 tot 59 cm.

In tegenstelling tot andere gibbonsoorten is de kleur van de pels zeer variabel. Er zijn dieren die helemaal zwart of donkerbruin zijn, maar ook lichtbruine of zandkleurige dieren komen voor. De handen, voeten en een krans van beharing rond de ogen, neus en mond zijn wit. Mannetjes en vrouwtjes verschillen nauwelijks in grootte. Het meest opvallende aan het gebit is de aanwezigheid van grote dolkachtige hoektanden in zowel de boven- als onderkaak. 

Voortbeweging

Gibbons zijn echte slingerapen. Ze bewegen zich al slingerend voort waarbij ze van tak naar tak zwaaien met behulp van hun armen. Vanwege deze manier van voortbewegen hebben withandgibbons gebogen vingers, lange handen, extreem lange armen en relatief korte benen. Ze hebben een kleine duim die net boven de pols zit. Withandgibbons komen zelden op de grond. Wanneer ze toch op de grond komen lopen ze op twee benen waarbij ze de armen boven hun hoofd houden voor het evenwicht.

Wetenswaardigheden

Gibbons staan bekend om hun duetten. Iedere ochtend zingen ze een kwartiertje. Het vrouwtje laat daarbij een steeds luider gezang horen terwijl het geluid van het mannetje wat eenvoudig is. Hiermee laten ze soortgenoten weten wat hun territorium is.

Voedsel in de natuur

Net als de meeste andere gibbonsoorten bestaat het dieet uit fruit, bladeren, insecten en bloemen. Gibbons slikken bijna alle zaden die ze binnenkrijgen door waardoor ze een belangrijke rol vervullen als zaadverspreiders. Bepaalde vruchtensoorten met een taaie schil zijn bijna volledig afhankelijk van gibbons voor de verspreiding van zaden.

Gedrag

Het territorium van de withandgibbons varieert van 16 ha in het Khao Yai National Park in Thailand tot 54 ha op het Maleise schiereiland. Ze leven in familiegroepjes van maximaal 6 individuen. De gemiddelde groepsgrootte varieert afhankelijk van het gebied waarin ze leven van 2.7 tot 4.9 dieren. Een groep bestaat uit een mannetje en een vrouwtje en hun nageslacht. Gibbons bewaken hun territorium door middel van het maken van geluiden. Iedere ochtend brengt het ouderpaartje een prachtig gezang voort.

Predatie

Predatoren zijn de nevelpanters, marmerkatten, Aziatische goudkatten, Bengaalse tijgerkatten, tijgers, luipaarden, pythons en adelaars.

Voortplanting in de natuur

Withandgibbons zijn meestal monogaam en laat geslachtsrijp, de vrouwtjes na 8-10 jaar en de mannetjes na 8-12 jaar. Ze krijgen om de 3 tot 5 jaar één nakomeling. Het paringsinterval is gemiddeld 3.5 jaar. Echter, als een vrouwtje haar jong verliest kan ze sneller weer een jong krijgen.

Gibbons paren niet in een bepaald vast seizoen hoewel dat vaak in maart gebeurt en de meeste jongen rond oktober worden geboren. De draagtijd duurt ongeveer 7.5 maand. Een pasgeboren withandgibbon houdt zich vast aan de vacht van de moeder. Het vrouwtje houdt het jong tijdens het slingeren vast met haar achterpoten. 

Tegen de tijd dat de jongen gespeend worden zijn ze ongeveer twee jaar oud. Hoewel de jongen op eerdere leeftijd al voor zichzelf kunnen zorgen verlaten ze familiegroep pas wanneer ze geslachtsrijp zijn.

Bedreiging

De withandgibbon is als soort bedreigd. De belangrijkste bedreiging vormt de jacht op het dier voor het vlees en de illegale handel in huisdieren. Soms worden de ouders gedood waarna de jongen als huisdier worden gehouden. Daarnaast vormen de omzetting van bos in landbouwgebied (palmolieplantages), ecotoerisme, bosbranden, illegale houtkap en wegenbouw een bedreiging.

Bronnen:

• Encyclopedia Of Live: Valter Jacinto, Katja Schulz, “Hylobates lar” Encyclopedia of Life, available from https://eol.org/pages/127643, Accessed 11 Nov. 2014.
• Animal Diversity Web: Beaman, M. 2014. “Hylobates lar” (On-line), Animal Diversity Web. Accessed November 11, 2014 at https://animaldiversity.org/accounts/Hylobates_lar/
• Withandgibbon. (2021, juli 22). Wikipedia, de vrije encyclopedie. Opgehaald 18:50, november 11, 2014 van https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Withandgibbon&oldid=59557216.

Hylobates lar

Naam	Withandgibbon
Klasse	Mammalia (Zoogdieren)
Orde	Primates (Primaten)
Familie	Hylobatidae (Gibbons)
Geslacht	Hylobates
Soort	Hylobates lar
Grootte man	42 – 59 cm
Grootte vrouw	42 – 59 cm
Gewicht man	5 – 7.6 kg
Gewicht vrouw	4.4 – 6.8 kg
Paartijd	Niet seizoensgebonden
Paringsinterval	3.5 jaar
Draagtijd	7.5 maand
Nest
Geboorte	Niet seizoensgebonden
Geboortegewicht	Gemiddeld 307 gram
Aantal jongen	1 jong
Spenen	20 – 24 maanden
Geslachtsrijp man	8 – 12 jaar
Geslachtsrijp vrouw	8 – 10 jaar
Levensduur	25-30 jaar in de natuur en 40 jaar in gevangenschap
Voeding in de natuur	Vijgen, jonge scheuten, bladeren, bloemen en verder insecten
Voeding in dierentuin
Leefgebied	Tropische regenwouden van Zuidoost-Azië, waaronder Indonesië, Laos, Maleisië, Myanmar en Thailand.
Groep/solitair	Familiegroepjes van maximaal 6 dieren
Fokprogramma	EEP: EMMEN, Lisette de Ruigh, 1999
CITES	Appendix I (01/07/1975)
IUCN	Bedreigd (EN)